|
Kanaal 17
Een nieuwsrubriek
samengesteld uit berichten die
ons bereiken via de
reguliere en de gespecialiseerde
pers,
Internet, eigen
correspondenten en de lezers van dit
e-zine.
|
Perplexity:
afspraken met Getty en gespecialiseerde AI voor
patenten
Perplexity, die slimme AI-zoekmachine, heeft een
meerjarige deal gesloten met Getty Images. Simpel
gezegd: Perplexity mag nu premium foto's van Getty
gebruiken in zijn zoekresultaten. Dat betekent dat je
bij een vraag over, zeg, klimaatverandering, niet alleen
tekst krijgt, maar ook mooie, legale afbeeldingen met
bronvermelding. Getty levert de beelden via een slimme
koppeling, en Perplexity betaalt ervoor – een stap weg
van gratis 'lenen' van internet.
Waarom nu? AI-bedrijven zoals Perplexity zitten in de
knoei met rechtszaken over auteursrechten. Getty zelf
sleepte al Stability AI voor de rechter omdat die
beelden zomaar pakte. Deze deal is slim voor Getty: het
verdient geld en beschermt zijn spul. Voor Perplexity:
het ziet er betrouwbaarder uit en vermijdt boetes. Maar
kritisch bekeken: het lost niet alles op.
Stanford-expert Mark Lemley zegt dat zulke akkoorden
werken voor grote spelers als Getty, maar voor al die
miljarden webafbeeldingen? Dat wordt een rommeltje.
AI-training slurpt te veel, en niet iedereen krijgt
betaald. Handig voor gebruikers, maar het toont hoe AI
nog worstelt met 'wie betaalt de rekening?' Getty's
aandelen stegen meteen 5% – win-win voor hen, althans op
papier.
Nieuw hulpmiddel voor octrooien laat je makkelijker
zoeken
Perplexity rolt een gratis beta-versie uit van een
AI-tool voor octrooiresearch. Geen gedoe meer met
ingewikkelde zoekwoorden: je typt gewoon in normale
taal, zoals 'fitness trackers' of 'belangrijkste
octrooien over quantum computers sinds 2024'. De tool
zoekt niet alleen in octrooien, maar ook in academische
papers en open software. Het geeft samenvattingen en
linkt naar gerelateerde termen, zoals 'stap-tellers' bij
fitness.
Praktisch? Absoluut. Voor uitvinders of bedrijven
scheelt dit uren sleutelen in stoffige databases –
ideaal voor starters zonder juridisch team.
Pro-gebruikers krijgen extra limieten en aanpassingen.
Maar laten we kritisch zijn: is dit revolutionair? Het
bouwt op bestaande AI-zoektrucs, en Perplexity
adverteert het als 'nieuw patent', maar het voelt als
een uitbreiding van hun gewone zoekmachine. Wat als de
AI verkeerde verbanden legt? Octrooien zijn al complex;
een foute samenvatting kan innovatie blokkeren of
rechtszaken uitlokken. Plus: gratis beta klinkt mooi,
maar straks betalen voor meer? Het maakt research
toegankelijker, maar vertrouw niet blindelings – check
altijd de bronnen zelf.
Kortom: deze twee stappen tonen dat Perplexity groeit:
van puur tekst naar visueel en specialistisch. Handig
voor dagelijks gebruik, maar de sector blijft rommelig
met rechten en nauwkeurigheid.
https://www.reuters.com/business/getty-perplexity-sign-multi-year-licensing-deal-boost-ai-powered-search-visuals-2025-10-31/
https://www.theverge.com/news/811340/perplexity-ai-patent-research-tool
Denemarken oefent geen druk meer uit voor
verplichte chatcontrole
 Oef,
eindelijk wat ademruimte in de EU-discussie over die
beruchte 'chatcontrole'. Het Deense EU-voorzitterschap
stapt af van het plan om berichtenapps verplicht te
laten scannen op kinderporno. In plaats daarvan wordt
het vrijwillig. Dat betekent: geen dwang meer voor
bedrijven zoals WhatsApp of Signal om alles te checken.
Handig voor je privacy, maar laten we niet juichen te
vroeg – het plan leeft nog altijd.
De feiten
Het voorstel, officieel om online kinderporno te
bestrijden, botste op veel verzet. Eerder bestond het
eruit om te apps dwingen om chats te doorzoeken, zelfs
wanneer de berichten versleuteld waren. Dat leidde
tot jarenlange ruzie in de EU-landen. Nu, met Denemarken
aan het roer, komt er een iets milder plan: vrijwillige
scans, plus een discussiepapier om iedereen mee te
krijgen. De huidige vrijwillige regels lopen af in april
2026 - als er geen akkoord komt zijn er helemaal geen
controles meer.
Wat het concreet betekent
Duitsland noemde het al "onterechte chatspionage", en
ngo's waarschuwden voor massasurveillance. Deense
minister Peter Hummelgaard: "We houden het vrijwillig."
Dat is goed nieuws voor techbedrijven en privacyfans –
geen boetes als je niet meedoet. Maar toch: vrijwillig
klinkt mooi, maar zonder druk doen platformen het
misschien niet serieus. En de EU? Ze jagen al jaren op
een deal, maar dit verzacht alleen de angel.
En nu?
Praktisch: je berichten blijven veiliger, zonder dat de
EU alles forceert. Het plan kan nu naar onderhandelingen
met het Europees Parlement, hopelijk zonder drama. Feit
is echter: chatcontrole is niet dood, gewoon niet meer
verplicht. Het blijft een moeilijk evenwicht: hoe kan je
kinderporno bestrijden, zonder strenge controle die de
privacy bedreigt? De strijd is niet voorbij.
https://www.euractiv.com/news/danish-presidency-backs-away-from-chat-control/
Bluesky telt nu 40 miljoen gebruikers
test een 'dislike' knop in bèta
 Bluesky
viert feest: het platform heeft nu 40 miljoen
gebruikers, een flinke sprong dankzij de chaos bij X
(voorheen Twitter). Dat betekent meer keuze voor wie
afhaakt van X, uit onvrede met Elon Musk. Meer
gebruikers betekent dat je tijdlijn persoonlijker kan
worden, en er zijn tools om spam en haat te filteren.
Maar toch is er kritiek: groeit het te snel?
Bluesky's hanteert een losse aanpak voor
moderatie – iedereen zijn eigen regels – l en dat leidde
al tot ruzies over haatzaaiers. Helpt dat wel, of wordt
het een wilde westen?
Hoeveel gebruikers bij de concurrenten?
Om even het relatief succes van Bluesky in perspectief
te zetten, wat cijfers over het totaale aantal
maandelijks actieve gebruikers (MAU) bij de
belangrijkste concurrenten. Let op: exacte cijfers
variëren per bron, maar dit zijn de meest recente
schattingen.
- - Mastodon: rond de 10-12 miljoen
geregistreerde gebruikers, met zo'n 1,5 miljoen
actieve. Het groeit traag, maar blijft een knusse
fediverse-optie – ideaal voor wie privacy wil, maar
niet voor viral hits.
- - Threads (Meta): meer dan 400
miljoen MAU. Het schiet de hoogte in sinds de
lancering, met 115 miljoen dagelijkse gebruikers.
Praktisch voor Instagram-fans, maar het voelt als
een kopie van X met meer ads op komst.
- - X (voorheen Twitter): ongeveer
550-600 miljoen MAU, maar dagelijkse actieven dalen
naar 132 miljoen. Nog steeds koning van nieuws en
memes. (En voor ons nog altijd onze favoriete
nieuwsbron).
Nieuwe tools van Bluesky: dislike en 'sociale buren'
voor betere gesprekken
Bluesky test nu in bèta een dislike-knop: tik erop en je
ziet minder van zulke berichten in je 'Ontdek'-feed. Het
rangschikt ook reacties slimmer, zodat nuttige
antwoorden bovenaan komen. Plus een 'sociale
nabijheid'-systeem: het platform maakt een 'buurt' van
je connecties, gebaseerd op wie je volgt of liket. Zo
krijg je meer postings van 'bekenden', en minder onzin
van vreemden. Ze fixen ook de Reactie-knop – die toont
eerst de hele draad – en spotten giftige commentaren
beter. Handig voor rustiger chats, zonder dat je alles
moet blokkeren. Toch: die 'buurt' kan bubbels maken,
waar je alleen echo's hoort. Goed tegen trolls, maar
saai voor frisse ideeën?
Gemengde reacties op Slashdot
Slashdot-gebruikers (tech-nerds pur sang) zijn laaiend
enthousiast over de dislikes: "Eindelijk een manier om
rommel te dumpen, net als downvotes hier!" Anderen
spotten: "Bluesky als Twitter-kloon? Wacht maar tot de
ads komen." Kritiek? "40 miljoen? Maar zonder echte
moderatie eindigt het als Mastodon: fijn voor geeks,
saai voor de massa." Een grappenmaker: "Dislikes? Ik
dislike de hype al."
https://techcrunch.com/2025/10/31/bluesky-hits-40-million-users-introduces-dislikes-beta/
https://www.engadget.com/social-media/bluesky-experiments-with-dislikes-and-social-proximity-to-improve-conversations-205226194.html?src=rss
https://tech.slashdot.org/story/25/10/31/231232/bluesky-hits-40-million-users-introduces-dislikes-beta
AI-Browsers zijn onvoldoende veilig en
omzeilen betaalmuurtjes
 Helaas, net als
je denkt dat AI-browsers zoals ChatGPT Atlas van OpenAI
en Comet van Perplexity je surfen makkelijker gaan
maken, duiken er beveiligingslekken op. Onderzoekers van
NeuralTrust en LayerX vonden promptinjectie en trucjes
met valse requests, waardoor aanvallers je kunnen
omleiden naar phishing-sites of zelfs je AI-geheugen
vergiftigen. Atlas blokkeert maar 5,8% van gevaarlijke
pagina's, terwijl gewone browsers als Edge dat bij 53%
doen.
Deze tools integreren AI weliswaar op slimme wijze in je
adresbalk, maar tegelijkertijd gooien ze sandbox-regels
overboord omdat de AI 'vertrouwd' is. Resultaat? Meer
risico op datadiefstal of code-uitvoering. De
AI-bedrijven houden het nog stil, en proberen het snel
te fixen, om te voorkomen dat je alsnog bij Chrome zou
blijven.
AI browser omzeilen ook betaalmuurtjes en adblockers
Hoe doen ze dat? Deze AI-browsers doen alsof ze gewone
gebruikers zijn, niet zoals de aloude crawlers die door
sites geblokkeerd kunnen worden. Zo halen ze
complete artikelen op die achter paywalls zitten, zoals
van MIT Technology Review of Wall Street Journal, door
te 'lezen' wat voor mensen verborgen is. Zelfs als je
ingelogd bent, pakken ze je content mee. Voor uitgevers
is dit een ramp: de browsers ondermijnen de
inkomsten uit abonnementen. OpenAI slaat paywall-stuff
soms over door te switchen naar gratis alternatieven als
The Guardian. Ethisch kan je dat niet noemen, want het
steelt werk van journalisten zonder toestemming. Handig
voor jou als lezer, maar eerlijk is het niet: het maakt
nieuws gratis, terwijl makers niet betaald worden. Maar
hoe dit oplossen? Er zijn betere regels nodig,
want de AI-browsers blokkeren raakt ook echte
bezoekers.
Reacties op Slashdot
Slashdot-fans, die tech-kenners, zijn niet mals. Van een
humoristische "ChatGPT-browser als phishing-magneet? Ik
hou vast aan mijn 1998-modem., tot een sceptische:
"Overhaaste releases voor hype, zonder basisbeveiliging
– wie bedenkt dit?" Toch ook een positieve, maar
bezorgde noot: "Fijn dat onderzoekers dit vroeg spotten,
maar OpenAI moet nu echt aan de slag."
Kortom: AI browsers zijn handig om snel te surfen, maar
pas op: gebruik ze niet voor gevoelige stuff tot de
lekken gedicht zijn. En steun je nieuwsbronnen – AI
maakt het makkelijk om betaalmuren te omzeilen, maar
eerlijk delen houdt de journalistiek draaiende.
https://it.slashdot.org/story/25/11/01/054213/security-holes-found-in-openais-chatgpt-atlas-browser-and-perplexitys-comet?utm_source=rss1.0mainlinkanon&utm_medium=feed
https://www.cjr.org/analysis/how-ai-browsers-sneak-past-blockers-and-paywalls.php
Complottheorieën in het dokterskabinet:
van online onzin naar echte zorgen
 Het begon met
TikTok-video's met complottheorieën over 'geheime
vaccins', en nu verovert het ook de spreekkamer. Artsen
worstelen met patiënten die doktersadvies afwijzen voor
wilde verhalen. Wat het voor de artsen echt lastig maakt
om de juiste zorg toe te dienen. Een zoveelste bewijs
dat sociale media ons allemaal vatbaar maken voor
fabels, die het artsen nu moeilijk maken.
Voorbeelden uit het echte leven
Technologyreview geeft enkele voorbeelden. Stel je voor:
een patiënt met een zeldzame aandoening slaat
behandelingen af omdat internet zegt dat het een
complot is van 'Big Pharma'. Of een ouder die vaccins
weigert en het vergelijkt met de Holocaust – een
psycholoog moet dan kalmpjes bijsturen. In het VK
weigert een oudere dame het ziekenhuis, bang dat ze
'worden vermoord', en in Bradford dalen prikcijfers bij
Aziatische families door geruchten. Gelukkig kunnen
artsen terecht op sites zoals Quackwatch om die fabels
te counteren met feiten. Maar het kost tijd en
frustratie.
Gevolgen: minder vertrouwen, meer risico's
Vertrouwen in dokters en ziekenhuizen smelt weg, vooral
na corona. Mensen kiezen alternatieven zonder bewijs,
wat leidt tot lagere vaccinatie tegen mazelen of HPV –
een gevaar voor iedereen. Plus: meer stress, depressie
en zelfs ziekenhuisopnames door paranoia. De dokter is
geen baas meer, maar een 'adviseur' die het moet
opnemen tegen de fabels. Dit alles vertraagt zorg en
vergroot volksgezondheidsrisico's. Wie betaalt de prijs?
Wij allemaal.
Wat zeggen de experts?
In het artikel pleit David Scales voor motiverende
gesprekken: niet ruziën, maar samen oplossingen zoeken.
Therapeut Damien Stewart adviseert: ga de confrontatie
niet aan, maar duik in de onderliggende angsten. Anderen
roepen op tot betere gezondheidsonderwijs op school en
gemeenschapsacties tegen online onzin. John Wright:
stelt: sociale media verspreiden dit als een virus, dus
train artsen in mentale zorg. Een wijze raad, maar het
lost de reden niet op waarom deze theorieën zo plakken –
eenzaamheid en wantrouwen in de samenleving.
https://www.technologyreview.com/2025/10/30/1126464/how-conspiracy-theories-infiltrated-the-doctors-office/
Veilige zones In chips? Nieuwe trucs
maken ze kwetsbaar
 Dacht je
dat je computergeheugen veilig zat in speciale 'veilige
zones' (secure enclaves) van Intel, AMD en Nvidia? Denk
nog eens na. Onderzoekers hebben een goedkope, simpele
aanval bedacht die die bescherming ondermijnt. Het heet
TEE.fail, en het kost minder dan duizend euro – een
koffertje vol ellende voor je data. Hoe werkt het?
De aanval: tussen de lijnen luisteren
Met TEE.fail steek je een klein apparaatje tussen het
geheugenchipje (DIMM) en het moederbord. Dat onderschept
verkeer, terwijl de computer denkt dat alles oké is. Het
duurt maar drie minuten, en je hebt alleen fysieke
toegang plus een gecompromitteerde kernel nodig –
haalbaar in een datacenter of zelfs een gehackte
machine. Het breekt door de nieuwste versies: Intel's
SGX en TDX, AMD's SEV-SNP, en Nvidia's Confidential
Compute. Eerdere trucs zoals Battering RAM werkten
alleen op oudere DDR4-geheugen, maar dit slaat DDR5 aan
digitaal gruis.
ZO werkt het: voorspelbare encryptie is de zwakke
plek
Het kernprobleem? Die veilige zones gebruiken
'voorspelbare versleuteling' voor snelheid – hetzelfde
bericht krijgt altijd dezelfde code. Aanvallers kopiëren
die code en herhalen 'm (replay-aanval), waardoor ze
sleutels stelen, zoals Intel's Attestation Key voor
valse bewijzen. Bij AMD heropenen ze oude lekken om
crypto-sleutels te pakken; bij Nvidia lenen ze bewijzen
van andere machines. Simpel gezegd: er is geen echte
willekeur in de code, dus makkelijk te kraken. Je kan je
dan ook afvragen: waarom die code niet willekeuriger
maken? Dat zou grote servers te traag maken, zeggen ze –
maar is dat niet enkel een excuus voor een lui
ontwerp?
Gevolgen: van Crypto tot Blockchain in gevaar
Stel je voor: in Ethereum-netwerken zoals BuilderNet
decrypteren aanvallers transacties en stelen wallets. Of
bij Secret Network, een privacy-blockchain, pakken ze de
'Consensus Seed' en lezen ze alles uit. Tools als
dstack? Nepbewijzen laten hackers doen alsof ze
betrouwbare GPU's hebben. Bedrijven als Cloudflare en
Meta roemen dit spul, maar het is nepzekerheid – fysieke
toegang maakt alles onveilig. Simpelweg: voor jou
betekent het dat je, als je gevoelige data in de cloud
hebt, risico loopt op diefstal of sabotage.
Wat doen de bedrijven? Weinig, behalve excuses zoeken
Grote bedrijven reageren ontwijkend. Intel: "Fysieke
aanvallen vallen buiten ons model." AMD: "We rekenen op
datacenter-beveiliging." Nvidia: "Gebruik extra sloten".
Met andere woorden: ze fixen de kern van het
probleem niet, zoals die voorspelbare encryptie. Snelle
oplossingen zouden zijn: extra willekeur toevoegen aan
codes, of locaties checken.
Praktisch: vertrouw niet blind op deze chips voor
topgeheimen – kies clouds met extra checks. Bouw betere
gewoontes, zoals fysieke sloten. Maar het toont wel aan
hoe marketing voorloopt op realiteit. Veilige zones zijn
een pleister, geen bunker. Tot chipmakers écht
innoveren, blijft hardware een zwakke schakel. Blijf
alert, en update je kennis – want de volgende aanval zit
al in de pijplijn.
https://arstechnica.com/security/2025/10/new-physical-attacks-are-quickly-diluting-secure-enclave-defenses-from-nvidia-amd-and-intel/
Ruzie op Wikipedia over 'Gaza-genocide'
 Wikipedia is,
zoals je ongetwijfeld weet, een "levende" online
encyclopedie die voortdurend bijgewerkt wordt, door
vrijwilligers en experts. Die soms een eigen mening
hebben. En zo ontstond heel controverse over de
Wikipedia, die Israël ronduit beschuldigt van genocide
in Gaza, zonder enige ruimte voor twijfel. De
openingszin luidt: "De Gaza-genocide is de lopende,
opzettelijke en systematische vernietiging van het
Palestijnse volk door Israël." Dat leidde tot een flinke
knallende ruzie. Jimmy Wales, mede-oprichter van
Wikipedia, mengde zich in de twist en blokkeerde de
pagina voor bewerkingen tot 4 november 2025. Hij noemde
het "een schandalig voorbeeld van partijdigheid" en zei
dat het niet voldoet aan de regels voor neutraliteit. De
claim van genocide is "zeer betwist", vond hij, en
Wikipedia moet niet zomaar een kant kiezen – het moet
alle kanten eerlijk samenvatten.
Hoe reageerden de editors?
Heel wat Wikipedia-editors reageerden furieus. Ze vonden
dat Wales buigt voor politieke druk, vooral uit
pro-Israëlische hoek. Een editor snauwde: "Er is ook
'betwist' of vaccins kanker veroorzaken of Trump de
verkiezingen won – gaan we die ook herschrijven?" Ze
eisen bewijs voor de bias en wijzen op experts zoals
Amnesty International en de VN die wél genocide
vaststellen. Israël ontkent alles fel: het vecht tegen
Hamas en waarschuwt burgers. Wales houdt vol: "Ik
oordeel niet of het genocide is, maar Wikipedia is geen
rechter." Hij wil een herschreven versie die bronnen van
alle kanten noemt, zoals regeringen en rechters.
Grotere problemen met neutraliteit
Dit is geen kleinigheidje. Wikipedia kampt al langer met
bias, vooral bij gevoelige onderwerpen als
Israël-Palestina. Wales leidt nu een werkgroep om dat
aan te pakken, ook bij pagina's over zionisme. Studies
tonen dat Russische of Chinese editors soms stiekem
pro-Moskou of pro-Peking info erin smokkelen. De pagina
over de "genocide" blijft beschermd tot de ruzie is
gesust, maar critici vrezen dat externe druk – van links
of rechts – het hele project ondermijnt. Het zou de
Wikipedia reduceren tot iets waar je snel feiten kan
opzoeken, maar waar je moet twijfelen aan de
betrouwbaarheid.
Elon Musk en zijn Grokepedia
Elon Musk, baas van xAI, richtte onlangs Grokepedia op –
een AI-gedreven encyclopedie – juist omdat hij Wikipedia
een gebrek aan objectiviteit verwijt. Hij noemt het vol
"propaganda" en "woke-onzin", vooral bij politieke
thema's. Grokepedia zou eerlijker zijn, gemaakt door
zijn AI-model Grok, zonder al te veel menselijke
inmenging. Maar dit project is nog pril, met minder
artikelen, en krijgt kritiek omdat het Musk's eigen
rechtse kijk zou pushen. Denk aan weglaten van
controverses over hemzelf, zoals een gebaar dat op een
nazi-groet leek.
Had Musk dan toch gelijk?
Ja, deels. Deze Gaza-ruzie bewijst dat Wikipedia
worstelt met neutraliteit – editors botsen, en gevoelige
onderwerpen worden snel een slagveld. Wales' ingrijpen
toont dat zelfs de oprichter erkent: het is niet
perfect. Musk had een punt over bias. Maar zijn
Grokepedia lost het niet op; het wisselt één kant voor
een andere, met AI die Musk's meningen versterkt,
waardoor je de Grokepedia gewoon als een andere bril zou
kunnen beschouwen.
De moraal van het verhaal? Check altijd meerdere bronnen
en denk zelf na. Anders slik je andermans
vooringenomenheid door.
https://www.thenational.scot/news/25591165.wikipedia-row-erupts-jimmy-wales-intervenes-gaza-genocide-page/
https://www.timesofisrael.com/wikipedia-co-founder-locks-edits-on-gaza-genocide-page-citing-anti-israel-bias/
https://www.semafor.com/article/11/04/2025/wikipedia-founder-says-its-gaza-genocide-page-lacked-neutrality
Moderatoren kunnen voortaan Facebook
Groups van privé naar openbaar zetten en zo de
groep laten groeien
 Stel je voor: je
beheert een knusse privé-groep op Facebook, maar wilt 'm
groter maken zonder alles bloot te leggen. Meta rolt nu
een slimme knop uit waarmee beheerders privé-groepen
zomaar naar publiek kunnen omschakelen. Handig voor
groei, maar let op: privacy blijft een heet hangijzer.
Het begon als reactie op admins die meer tools eisen –
en ja, dat snappen we, groepen zijn al 1,8 miljard
gebruikers rijk.
Hoe werkt die omschakeling?
Beheerders klikken op 'publiek maken', maar er volgt een
drie dagen durende bedenktijd. Alle admins moeten
akkoord gaan, anders gaat het niet door. Een goede zet:
oude berichten, van voor de omschakeling, blijven alleen
zichtbaar voor de oorspronkelijke leden, beheerders en
moderators. De nieuwe postings zijn dan voor iedereen
zichtbaar, ook voor wie geen Facebook-account heeft. De
leden van de groep krijgen een melding over de
omschakeling, en bij hun eerste post in een publieke
groep ook een herinnering dat het openbaar is. En bevalt
de overstap niet? Dan kan de moderator terug
overschakelen naar privé, zodat enkel goedgekeurde leden
de postings zien.
Voordelen en slimme privacy-trucs
Openbaarheid heeft vele voordele. Voor beheerders wordt
het gemakkelijker om nieuwe leden te werven, zonder de
groep van nul terug opnieuw te moeten opbouwen. De
groepen zelf bloeien op met bredere connecties – denk
aan tips delen over hobby's of lokale events. En de
leden leden profiteren van meer interactie, maar zij
blijven wel beschermd: de ledenlijst blijft geheim voor
jan en alleman. Meta kraait victorie: "Dit ontgrendelt
groei en verbinding, terwijl privacy van oude content
intact blijft."
Maar... kritisch puntje
Toch een minpunt: nieuwe content is écht openbaar, wat
voor gevoelige groepen (zeg, over gezondheid)
ongemakkelijk kan zijn. Niet iedereen leest die
waarschuwingen, en admins moeten scherp blijven voor
trolling. Meta belooft balans, maar vergeet niet: dit
platform leeft van data. Moderatoren kunnen we alleen
maar aanraden: een groep openbaar maken is goed voor
groei, maar check altijd of je leden het pikken – een
snelle peiling voorkomt drama.
Andere recente aanpassingen in Facebook-groepen
In de afgelopen drie maanden (augustus-oktober 2025)
testte Meta nog meer tweaks. Denk aan een AI-tool die
vragen van leden beantwoordt door te linken naar oude
posts – superhandig, maar alleen als de beheerder het
aanzet. Ook: wekelijkse en weekend-samenvattingen van
events in je groepen, plus uitnodigingen via Instagram,
sms of e-mail. En zoekresultaten tonen nu secties als
"Wat zeggen mensen in groepen?" – makkelijker vinden,
maar er is meer ruis mogelijk. Deze updates mikken op
jongere gebruikers, want groepen zijn hot onder
twintigers.
https://betanews.com/2025/11/04/facebook-group-admins-are-gaining-the-option-to-switch-group-visibility-from-private-to-public/
Google Translate krijgt slim keuzemenu:
snel of precies
 Stel je voor: je
moet een tekst vertalen, maar wil niet wachten of
slordig resultaat. Google Translate rolt een nieuwe knop
uit in de app (nu alleen op iOS), waarmee je kan kiezen
tussen 'Snel' voor snelle klusjes of 'Geavanceerd' voor
scherpe, natuurlijke vertalingen. Handig voor reizigers
of lezers, maar het is nog beperkt tot Engels-Frans en
Engels-Spaans. Google pompt er hun slimme AI in, voor
betere context – denk aan poëzie of boeken die niet meer
als robotpraat klinken.
Hoe werkt het en waarom nu?
De 'Geavanceerde' modus gebruikt Google's AI om nuances
te snappen, zoals in een oud toneelstuk van Molière: het
klinkt nu vloeiender. 'Snel' is voor alledaags spul,
zoals een menu of chat. Google test dit al langer voor
live vertalingen, en het past bij de hype rond AI. Die
is heel praktisch voor wie snel iets wil laten vertalen
- het bespaart tijd en frustratie. Maar
Android-gebruikers en andere talen? Die wachten maar af.
En foutjes? AI is nog niet perfect, dus check altijd na.
Voordelen en kleine minpunten
Pluspunt: betere kwaliteit voor lastige teksten, zonder
extra kosten. Minpunt: beperkt bereik, en AI kan context
missen, zoals grapjes of cultuurdingen. Voor bedrijven
of schrijvers: ideaal om globaler te gaan. Maar
kritisch: dit maakt vertalen te makkelijk, wat de waarde
van menselijk werk ondermijnt. Goed voor gebruikers,
maar niet voor wie brood verdient aan talen.
De donkere kant: genadeslag voor vertalers?
Dit voelt als een extra trap na voor tolken en
vertalers. Stel je voor: 15 jaar ervaring, en nu geen
opdrachten meer – herkenbaar voor velen. Onderzoek uit
2025 toont dat vertaalbanen in de VS sinds 2023 met
30-50% dalen in tarieven, en freelancers melden een
daling in vraag, vooral voor simpele teksten. Een studie
van Frey en Llanos-Paredes linkt Google Translate's
groei aan trager banengroei voor tolken; 53% van
linguïsten maakt zich zorgen over de toekomst. De
branche groeit wel (naar 77 miljard dollar in 2025),
maar low-end klussen verdwijnen – hoogwaardig werk,
zoals juridisch of creatief, blijft menselijk. Toch
blijft het zo, dat AI de routinevertalingen opslokt, en
wie dan maar overschakelt op post-editing jobs, die moet
minder loon accepteren. Tijd voor omscholing, of
misschien is er wat lobbywerk nodig voor eerlijke
regels. Anders komen de tolken aan de bedelstaf, terwijl
tech viert.
https://betanews.com/2025/11/04/google-translate-is-giving-users-a-speed-vs-accuracy-option-thanks-to-gemini/
Google Maps krijgt slimme AI-hulp - maar
is die niet te praatgraag?
 Google rolt een
nieuwe functie uit voor Google Maps: de AI Gemini helpt
je nu praten tijdens het navigeren. Geen saaie stem die
alleen 'linksaf over 200 meter' zegt, maar een
kletsgrage bijrijder die tips geeft over restaurants of
files. Klinkt cool, maar laten we kijken of het écht
werkt zonder je af te leiden.
Praktische snufjes voor onderweg
Je activeert Gemini met 'Hé Google' of een knopje in de
app. Stel een vraag zoals: 'Is er een goedkoop Japans
restaurantje langs mijn route, met parkeerplek?' Gemini
zoekt in de Maps-data (reviews, foto's van 250 miljoen
plekken) en webinfo, en stelt de resultaten voor. Zeg
'Oké, gaan we daarheen' en hij past de route aan. Handig
voor vegan-opties, EV-laders of populaire gerechten.
Voortaan meld je ook files of ongevallen gewoon met je
stem: 'Er is een overstroming vooruit' – en het
waarschuwt anderen.
Extra's die het leven makkelijker maken
Gemini integreert zich in je agenda: 'Voeg
voetbaltraining morgen om 5 uur toe' terwijl je rijdt.
In de VS krijg je slimme aanwijzingen, zoals 'linksaf na
het Thaise restaurant' in plaats van droge afstanden –
gebaseerd op Street View-foto's. De app waarschuwt
proactief voor werkzaamheden op je vaste route, zelfs
als Maps niet openstaat. En met de camera (via Lens)
wijs je op een gebouw en vraag: 'Wat is dit voor plek en
waarom is het populair?' Allemaal hands-free, op Android
en iOS.
Zijn er dan geen addertjes onder het gras?
Het klinkt als een tovenaarsstokje, maar: het is alleen
in landen waar Gemini al draait (niet overal in Europa
meteen dus). Op iOS zijn er minder koppelingen met
apps dan op Android, en auto-integratie (Android Auto of
Apple CarPlay) komt later – of misschien niet. Google
belooft dat het geen foutieve info zal brengen, want het
baseert zich op echte data. Maar als het toch misgaat,
zoals een verkeerde afslag, zit je met de brokken. En
ja, je moet niet iemand zijn die zijn privacy echt privé
wil houden, want het deelt je locatie en spraak. Wees
dus voorzichtig met toestemmingen.
Wanneer kan je het proberen?
De uitrol start nu, in de komende weken, gratis voor
ingelogde gebruikers. In de VS zijn er al meerdere
features, elders volgt het basisspul. Google noemt het
'je alwetende bijrijder', maar best test je het eerst op
rustige wegen – beter safe dan sorry.
Kortom: het maakt navigeren leuker, zolang de AI
niet te veel kletst.
https://www.engadget.com/ai/google-maps-gemini-integration-will-make-hands-free-navigation-more-conversational-140009629.html?src=rss
https://www.theverge.com/news/813588/google-maps-gemini-ai-chatbot-navigation-directions
https://9to5google.com/2025/11/05/google-maps-gemini-navigation/
Amazon gaat in de clinch met Perplexity
over AI browser: bullying of slimme shoppingoorlog?
Amazon en de
AI-startup Perplexity liggen met elkaar in de clinch
over wie de toekomst van online winkelen mag sturen.
Amazon stuurt dreigbrieven om de slimme browser
van Perplixity, Comet, te blokkeren, terwijl Perplexity
roept dat dit pure pesterij is. Het gaat om AI die voor
jou shopt – handig, maar Amazon wil de baas blijven over
je portemonnee. Een nieuw strijdtoneel dus.
Wat is er aan de hand?
Perplexity's Comet is een gratis browser met ingebouwde
AI-assistent. Zeg 'koop een goedkope koptelefoon bij
Amazon' en de AI zoekt, vergelijkt prijzen en bestelt
automatisch met je inlog. Handig voor luie shoppers!
Maar Amazon eist dat Perplexity dit stopt: ze sturen een
'stop of we klagen aan'-brief, omdat Comet zich voordoet
als een gewone gebruiker en niet als bot. Dit volgt op
een eerdere afspraak in november 2024 om zulke
AI-aankopen te pauzeren, maar Perplexity ging toen toch
door. Het is niet het eerste schandaal waarin Perplexity
betrokken is. Perplexity werd al betrapt op sluipen via
Cloudflare en Reddit klaagde over ongewenste
data-diefstal.
Wat zeggen de kemphanen?
Perplexity's baas Aravind Srinivas tweet en blogt fel:
'Pesten is geen innovatie!' Het bedrijf stelt dat Amazon
gewoon bang is voor concurrentie, meer gericht op
reclame en upsells dan op het gemak van de shoppers.
'Gebruikers houden van onze tool – het verhoogt verkopen
en bespaart tijd. Laten we samenwerken voor win-win.'
Amazon kaatst terug: 'Derden moeten open en eerlijk
spelen, net als Uber of Booking. Comet verpest de
ervaring: geen persoonlijke tips, trage levering en
privacy-risico's.' CEO Andy Jassy hint op eigen AI-tools
zoals Rufus (chatbot voor suggesties) en 'Buy for Me'
(kopen op andere sites), en praat over partnerschappen –
maar dan wel op de voorwaarden van Amazon.
Wat betekent het voor jou als shopper?
Stel je voor, AI die de beste deal vindt zonder dat jij
scrollt door ads. Meer keuze, minder gedoe – vooral als
je vaak online koopt. Perplexity zegt de gebruiker eerst
te zetten, wat verfrissend klinkt vergeleken met de
reclame-molen van Amazon. Toch heeft Amazon een punt
over veiligheid. Wat als de AI je wachtwoord gaat lekken
of foute spullen bestelt? Bovendien, hoe zit het met je
privacy: Comet belooft je logins lokaal op te slaan,
maar wie controleert dat?
Twee strijdpunten: Amazon blokkeert concurrenten,
terwijl Perplexity misschien te brutaal data pakt. Wil
je zelf met Comet aan de slag: test het gerust uit, maar
log niet in bij gevoelige accounts.
https://www.engadget.com/ai/amazon-and-perplexity-are-fighting-over-the-future-of-ai-shopping-215445479.html?src=rss
https://www.cnbc.com/2025/11/04/perplexity-ai-amazon-bullying-comet-browser.html
https://www.hindustantimes.com/business/bullying-is-not-innovation-aravind-srinivas-says-amid-amazon-attempts-to-block-ai-shopping-via-perplexity-101762281935697.html
xAI onder vuur: zou biometrie van medewerkers onder
dwang gebruikt hebben voor AI-vriendinnetje
 Elon
Musks xAI heeft volgens The Verge zijn medewerkers
gedwongen hun gezicht en stem af te staan om de
AI-avatar Ani – dat flirterige anime-meisje met blond
staartjes en een NSFW-knipoog – nog menselijker te
maken. Geen stiekem plan van Elon zelf, maar een harde
'job requirement' tijdens een meeting in april.
Projectnaam? 'Skippy', want bij xAI klinkt alles als een
kinderfeestje met een duister randje. Nu het uitkomt via
een opname, voelt het als een familiediner waar de vuile
was op tafel komt.
Gedwongen om mee te werken
AI-tutors (lees: arme werknemers) moesten bij hun
aanwerving release-formulieren tekenen voor een eeuwige,
wereldwijde licentie op hun biometrie. xAI mag het
kopiëren, doorverkopen en uitlenen – perfect voor
deepfakes of je stem in een scam-oproep. Dit spul traint
niet alleen Ani (), maar ook andere Grok-maatjes.
Medewerkers balken, maar tevergeefs
Toen de medewerkers dit te weten kwamen, waren zij 'not
amused'. Sommigen voelden zich zelfs heel ongemakkelijk,
wetend dat hun gegevens gebruikt zijn om een AI-avatar
te maken die op zijn minst 'wulps' te noemen is.
Sommigen vroegen zich af: "Wat als mijn kop in een
porno-AI belandt? Of verkocht wordt aan de Chinezen?
Een terechte kritiek: de werknemers hadden geen opt-out?
Zij waren verplicht om mee te doen, omdat het "een
arbeidsvoorwaarde was om de missie van xAI te
ondersteunen". Wat wel vragen oproept. Die
licentie schreeuwt 'nooit meer terug', terwijl Elon
preekt over vrije speech.
Een nare smaak
Het is uiteraard zo dat Ani, de bot van xAI, zo
levensecht werd zonder dure acteurs. Maar het nare is
dat het pas later bekend gemaakt werd aan de
medewerkers, waarvoor hun biometrie gebruikt zou worden.
En dat het niet leuk is om te weten dat het ook is voor
een avatar die zich, op commando, kan uitkleden, tot op
het ondergoed.
https://www.theverge.com/news/814168/xai-grok-ani-employee-biometric-data
Beebot: De nieuwe app van de
Foursquare-baas
 Dennis
Crowley, de man achter sociale locatie-app Foursquare,
lanceert Beebot. Dat is een slimme AI-app die als een
persoonlijke DJ fungeert voor je buurt. Perfect voor als
je met oortjes op wandelt of je ochtendloopje doet.
Hoe werkt het precies?
Doe je AirPods of andere oortjes in, en Beebot start
automatisch. Het checkt je locatie en wat de interesses
zijn die jij vooraf al ingegeven had, maar ook updates
van vrienden (daarvoor moet je wel je contacten delen).
En dan gaat een AI-stem korte audiofragmenten in je oor
fluisteren over wat zich in die omgeving afspeel,
roddels, bezienswaardigheden of het plaatselijke
nieuws. Daarvoor kan het de muziek onderbreken of
de podcast die je beluistert, maar niet het
telefoongesprek dat je voert. Het werkt ook samen met
slimme brillen zoals Meta Ray-Ban.
Welke functies bevat de app?
De app voelt een beetje aan als "Waze meets Gossip
Girl": meer roddels dan saai nieuws. Het haal zijn info
uit Substack, nieuwbrieven en de status van je vrienden
(als je je contacten gedeeld hebt). Het werkt met een
algoritme à la Tiktok, maar dan aangepast aan je
omgeving.
In tegenstelling tot de oude Foursquare werkt de app
niet met badges en "mayors", een eretitel van
burgemeester die je kan verdienen wanneer je vaak in een
locatie inlogt. De app is echt gewoon praktisch en
locatiegebonden.
Kan je het nu al downloaden?
De app is momenteel enkel beschikbaar voor iOS, en in de
VS. Hij is trouwens nog altijd in bèta, dus er moet nog
wat aan gesleuteld worden. En er zou een versie komen
voor CarPlay, zodat je dit ook in je auto beluisteren
kan - maar gaat het je niet teveel afleiden? De prijs is
niet bekend (misschien gratis?) Maar wij zouden alvast
de app uittesten wanneer hij hier gelanceerd wordt (op
Android uiteraard!)/
https://www.engadget.com/apps/the-foursquare-founders-new-app-is-an-ai-powered-dj-for-neighborhood-updates-202326296.html?src=rss
https://www.theverge.com/news/815328/beebot-app-foursquare-founder-ai-audio-updates
IKEA's nieuwe smart home-spullen zijn een
steuntje in de rug voor Matter en Thread
 IKEA
heeft 21 nieuwe gadgets voorgesteld die allemaal
compatibel zijn met Matter, een universele, open
standaard die ervoor zorgt dat slimme apparaten van
verschillende merken met elkaar kunnen communiceren. Het
is een softwarelaag die bovenop bestaande
netwerktechnologieën zoals Wi-Fi en Thread draait en
werkt als een gemeenschappelijke "taal" voor apparaten.
Deze nieuwe gadgets ondersteunen Thread, voor
supersnelle, betrouwbare verbindingen. Ikea schakelt dus
over van Zigbee naar Thread: dat is goedkoper,
makkelijker en werkt met élk systeem (Apple, Google,
Amazon, Samsung). De DIRIGERA-hub, de centrale hub van
IKEA om slimme producten, zoals lampen en rolgordijnen,
te verbinden en te bedienen via de IKEA Home smart app,
is nu een volledige Matter-controller en Thread-router –
update hem gratis!
Wat zijn die nieuwe gadgets?
Om te beginnen 11 slimme lampen in alle maten (E27,
GU10, decoratief). Dimbaar wit of full color, helderder
dan ooit (tot 1521 lumen). Prijs vanaf 5€. De lampen
werken direct met oude IKEA-remotes, je hebt geen hub
nodig voor basic stuff. Perfect voor sfeerverlichting
zonder gedoe!
Verder verschillende sensoren: )
- Myggspray: detecteert beweing -
lampen gaan aan bij beweging.
- Myggbet: gaat er een deur of raam
open? Alarm!
- Klippbok: detecteert een waterlek
en geeft een piepalarm
- Timmerflotte: meet temperatuur en
vochtigheid
- Alpstuga: meet de luchtkwaliteit
en CO2, en dat kan je als een klokje op je bureau
zetten.
Koppel de gadgets met DIRIGERA voor automatisering of
meldingen
Daarvoor heb je een afstandsbediening: de Bilresa &
Grillplats Bilresa die met twee knoppen of een
scrollwieltje werkt, in kleurtjes (rood/groen/beige)
voor verschillende kamers. Daarmee bedien je lampen,
volume, gordijnen – maar niet enkel van IKEA-spul!
Grillplats is dan weer een slimme stekker, die energie
meet en waarmee je toestellen vanop afstand aan/uit kan
zetten. Superpraktisch om je koffiezet vanuit je
slaapkamer op te zetten, of een oude lamp slim te maken.
Wanneer kan je ermee aan de slag?
Voor Europa: sensoren en afstandsbedieningen deze maand,
de lampen in april. Voor België vanaf januari 2026.
Alles is backward-compatible met oude Trådfri/Zigbee.
https://www.engadget.com/home/smart-home/ikea-announces-new-matter-compatible-smart-home-products-120013040.html?src=rss
https://www.theverge.com/tech/814928/ikea-matter-thread-dirigera-smart-home-interview
https://www.theverge.com/news/814241/ikea-smart-home-matter-thread-lights-sensors-remote-control
Tinder's nieuwe AI-truc: Chemistry
snuffelt in je cameraroll
 Tinder
test 'Chemistry', een AI-feature die je telefoonfoto's
mag scannen om je beter te leren kennen en zo je beter
te matchen. Minder swipen, meer 'compatibele' dates –
klinkt ideaal voor luie singles, maar oei, wat met je
privacy?
Hoe werkt het precies?
Gelukkig is het enkel opt-in, je moet uitdrukkelijk
toestemming geven. Daarna duikt de AI in je cameraroll
en zoekt daar naar je hobby's (hiken? bierproeven?). Hij
stelt je ook interactieve vragen voor extra info. Met
als resultaat dat je elke dag een handjevol
'hoog-relevante' profielen te zien krijgt (althans dat
wordt beloofd) en je dus niet langer meer eindeloos moet
scrollen. Deep learning belooft betere chats, minder
swipe-moeheid.
Waar en wanneer wordt het uitgerold?
Nu is de functie al live in Nieuw-Zeeland en
Australië, de rest van de wereld zou 'binnenkort'
volgen. Voor 2026 zou het een hit moeten worden, zo
meent CEO Rascoff. Zal je er extra voor moeten betalen?
Dat is nog niet zeker - misschien niet, want Tinder
smacht naar meer betalende users na 9 kwartalen daling.
Is dit voor de gewone Tinder-gebruiker echt nodig?
Het is handig als je te lui bent voor een goed profiel,
maar zou jij je hele fotorol overhandigen aan een
dating-app? Het blijft creepy, zelfs wanneer je die
vraag positief beantwoordt. Wat als die foto's van je ex
of van een feestje waarop jij het beest uitgehangen
hebt, ook aan de AI gevoerd worden?
Vooraleer je Chemistry activeert in je Tinder app , ga
je dus best even door je cameraroll, en verwijder je
compromitterende foto's!
https://www.theverge.com/news/815286/tinder-ai-chemistry-camera-roll-feature-test
 |
Hoe bedenken ze het
Soft- en
hardwarefabrikanten met nieuw en/of
beter!
|
Windows 11 laat je met
twee oortjes tegelijkertijd via Bluetooth luisteren
 Hoera, eindelijk
een slimme update: Windows 11 test een functie om geluid
tegelijk naar twee draadloze koptelefoons of speakers te
sturen. Geen gedoe meer met één koptelefoon doorgeven.
Handig om samen te kijken of luisteren, maar toch: het
is nog een probeersel en het werkt enkel met nieuwe dure
toestellen. Het is dus echt wel praktisch, als je de
juiste spullen hebt – anders wacht je maar af.
Hoe werkt het?
Je plugt je Bluetooth-apparaten in op een Windows
11-laptop, klikt op 'Gedeeld geluid (bèta)' in het
snelmenu, en hopla: het geluid gaat naar beide. Het
gebruikt een spaarzame Bluetooth-versie voor betere
bereik en minder batterijverbruik. Momenteel alleen voor
testers in de ontwikkelaars- en bèta-groepen.
Voor- en nadelen
Ideaal: kijk een film met een vriend, ieder met eigen
oortjes, zonder kabels of lawaai voor anderen. Of deel
nieuwe muziekjes zonder te schreeuwen. Je hebt ook
minder vertraging dan bij de oude Bluetooth. Maar toch:
het is beperkt tot chique Copilot Plus-laptops zoals
Surface Pro of straks Samsung-modellen. Niet voor je
oude pc. En je oortjes? Alleen nieuwe zoals Samsung
Galaxy Buds 3 of Sony WH-1000XM6 werken mee.
Concrete toepassingen
- Filmavond thuis: Stream een serie op je laptop naar
jouw en je partners oortjes – ideaal voor late avonden
zonder burenklachten.
- Muziek delen onderweg: Op reis met een maatje? Laat
elkaars playlists horen via eigen koptelefoons, zonder
extra apps.
- Leren of werken met een buddy: Volg een online les
samen, ieder met privé-geluid – super voor koppels of
roommates.
- Voor slechthorenden: Koppel hearing aids eraan voor
discrete, gedeelde audio in vergaderingen.
Kortom, leuk voor sociale momenten, maar test het pas
als het breed uitrolt. Anders: blijf bij AirPlay of
kabels.
https://www.theverge.com/news/811795/microsoft-windows-11-bluetooth-le-shared-audio-headsets
SanDisk's piepkleine USB-stick: altijd
aangesloten
 Stel je voor:
een USB-stick zo klein dat je 'm gewoon in je toestel
laat – geen gedoe met kwijtraken of in- en uitpluggen.
SanDisk lanceert de iXpand Flash Drive Go, een
mini-wonder voor je sleutelhanger, laptop of zelfs
autoradio. Perfect voor wie snel bestanden wil opslaan
zonder rompslomp. Maar is dit de toekomst, of gewoon een
gimmick?
Ontwerp en hoe het past in je leven
Dit dingetje is extreem compact: slechts 20 x 15 x 8 mm
groot en 3 gram zwaar, met een lusje om aan je sleutels
te hangen. Geen afneembaar deel; het is gemaakt om
permanent vast te zitten. Steek 'm in een USB-poort en
vergeet 'm – ideaal voor vaste opslag in oude pc's of
auto's. Waterdicht en schokbestendig, dus hij overleeft
een val of regendouche. Capaciteiten: 64GB tot 512GB,
voor al je foto's, documenten of muziek.
Specs en prestaties in de praktijk
Snelheden? Tot 400 MB/s lezen en 200 MB/s schrijven via
USB 3.2 Gen 1 – vlot genoeg voor alledaags gebruik,
zoals backups of film streamen. Werkt met Windows, Mac
en Android (USB-C versie ook). Prijs: rond de 25 dollar
voor 64GB, oplopend tot 100 dollar voor 512GB.
Vergelijkbaar met concurrenten zoals Kingston's
DataTraveler, maar SanDisk wint op robuustheid. Testen
tonen betrouwbare prestaties, maar niet de snelste in
z'n klasse.
Voordelen en slimme tips
Deze kaartjes zijn superhandig voor reizigers of
werkmensen – altijd extra opslag bij de hand, zonder
bulk. Goedkoop en duurzaam, met vijf jaar garantie. Tip:
gebruik 'm voor offline backups van belangrijke
bestanden; het bespaart je cloudkosten. En voor
ouders kan dit een veilige opslag zijn voor het
schoolwerk van hun kinderen, zonder internetrisico's.
Toch ook enkele nadelen. De prijs per gigabyte is hoger
dan bij grotere sticks, en voor high-speed taken (zoals
video-editing) voel je de limiet. Compatibiliteit met
oudere poorten is qoms traag. En embedded-design klinkt
cool, maar wat als je poort bezet raakt?
https://www.pcworld.com/article/2956625/sandisks-ultra-tiny-usb-flash-drive-is-built-to-stay-plugged-in.html
Deense bussenpaniek: Chinese e-bussen op
afstand uit te schakelen!
 Denemarken en
Noorwegen zijn in rep en roer: honderden elektrische
bussen van de Chinese fabrikant Yutong kunnen vanop
afstand platgelegd worden door de fabrikant. En dat via
de internettoegang die eigenlijk dient voor voor updates
en diagnostics - maar nu een achterdeurtje blijkt te
zijn. In Denemarken rijden er 262 dergelijke bussen,
Noorwegen ontdekte het per ongeluk in tests. Het grote
gevaar van dit achterdeur: wat als China plots die
bussen midden op de weg laat stoppen? Of wie weet,
erger?
Wat doen ze eraan?
Een noodoplossing van de veiligheidsdienst Samsik:
verwijder de SIM-kaarten voor noodgevallen, maar dat
schakelt ook ook andere systemen uit. Voor nieuwe bussen
komen er strengere eisen, want die zijn nog meer
cloud-geïntegreerd. Yutong zweert dat alle data veilig
bewaard worden in een AWS cloud die in Frankfurt staat,
en dat alles enkel voor onderhoud gebruikt wordt. De
baas van Movia trekt echter de alarmbel: die is niet
alleen een problee voor voertuigen die in China gemaakt
zijn, maar voor alle e-voertuigen met Chinese chips!"
China: goedkope, groene producten
Steeds meer wordt gekozen voor lekker goedkope Chinese
bussen, die passen in de klimaatdoelen. Maar nu blijken
die een belangrijk risico voor de nationale veiligheid
te vormen. De opplossing? Trek de stekker eruit
(letterlijk), of ban China-tech zoals Huawei.
Slashdot lacht erom (en toch ook niet)
Verschillende commentaren op Slashdot wijzen erop dat
het niet enkel een Chinees probleem is. Ook Tesla en
andere fabrikanten hebben via het internet toegang tot
je auto, bij diefstal of om updates te leveren
(AC). Maar als je dan toch een fabrikant toegang moet
geven tot je voertuig - zou jij dan kiezen voor een
(door de Chines overheid gecontroleerde) fabrikant, of
boezemt Elon Musk je, ondanks alles, toch wat meer
vertrouwen in?
https://www.theguardian.com/world/2025/nov/05/danish-authorities-in-rush-to-close-security-loophole-in-chinese-electric-buses
https://it.slashdot.org/story/25/11/05/2111221/danish-authorities-in-rush-to-close-security-loophole-in-chinese-electric-buses?utm_source=rss1.0mainlinkanon&utm_medium=feed
|
Het oor wil ook wat!
Audio op het Internet
|
Apple Podcasts
heeft nieuwe trucs: functies zoals automatische
hoofdstukken en slimme links
 Een bericht dat
ons verbaast. Al meer dan 10 jaar geleden vonden wij dat
Apple in zijn podcasts heel handig was met hoofdstukken,
waarnaar je kon springen. Omdat wij geen
Apple-toestellen hebben wij de evolutie van die
mogelijkheden niet echt gevolgd.
Groot was dan ook onze verbazing over deze aankondiging:
automatische hoofdstukken en links ernaar. Het grote
verschil is dat in iOS 26.2 Apple zelf de hoofdstukken
aanmaakt, als de creator van de podcast het niet gedaan
heeft. Plus timestamp-links: plak een link (naar Apple
Music, News etc.) op een exact moment in de aflevering;
die pop-up in de speler, transcript of details.
Automatisch toegevoegd als je een andere pod noemt.
Nadeel: de tool werkt enkel voor Engelstalige content,
het is optioneel, en voorlopig enkel in bèta. En
het vergt echt wel wat meer werk voor content crators.
https://www.theverge.com/news/813817/apple-podcasts-automatic-links-and-chapters
 |
De nieuwe oogst
|
Postbrew:
voor de koffieliefhebbers
 Met Postbrew, een
sociale site voor koffieliefhebbers, kan je je
eigen koffiezet-sessies bijhouden door details
als maling, zetmethode en smaaknotities te
loggen, zodat je een persoonlijk archief opbouwt
van je ochtendrituelen. Je deelt je experimenten
in een community met andere thuiskoffie-experts
en barista's, om te ontdekken wat anderen
brouwen en tips uit te wisselen. Het voelt als
een knusse 'smaakbibliotheek', ideaal voor wie
zijn smaakpapillen wil trainen zonder
perfectionisme.
[Taal: EN]
https://postbrew.xyz/
|
Superinbox: handig voor je e-mail
 Met de
SuperInbox-extensie voor Gmail en Outlook
organiseer je je inbox automatisch door
inkomende mails te sorteren in zelfgekozen
categorieën. Bovendien krijg je kant-en-klare
conceptberichten die passen bij jouw
schrijfstijl, gebaseerd op je e-mailgeschiedenis
en documenten. Je bespaart tot een uur per dag
door slimme suggesties voor afspraken, inclusief
je agenda, zodat je minder heen-en-weer moet
mailen. Het is veilig voor bedrijven
(goedgekeurd door Google en Microsoft), maar let
op: het vertrouwt op AI, dus check altijd even
voor je verzendt.
[Taal: EN]
https://superinbox.com/
|
Pianolyze: partituren
 Dit is
een AI-gebaseerde tool voor het transcriberen
van piano-opnames, die volledig in je browser
draait. Hij wil pianisten helpen bij het
analyseren en leren van nummers, zonder dat je
bestanden hoeft te uploaden naar een server –
alles gebeurt lokaal op je apparaat met
on-device AI.
Je sleept een audiobestand naar de site, waarna
de AI de piano-noten detecteert en naar een
visuele scrollende notenbalk overzet. Je kan dan
die partituur afspelen, waarbij je het
afspeeltempo kan bepalen. Het resultaat kan je
ook naar MIDI exporteren.
[Taal: EN]
https://pianolyze.com/
|
Wereldkaart van de oorsprong van
ideën
 Waar
zijn de meeste ideeën ontsproten, die de huidige
beschaving vormgegeven hebben? Dat is wat deze
wereldkaart jou wil vertellen. Het gaat om
verschillende disciplines: wetenschap, kunst en
cultuur, politiek en maatschappij, technologie,
filosofie, communicatie.
Om te ontdekken en sommige ideeën misschien bij
te schaven.
[Taal: EN]
https://ideas.zudiay.me/
|
Whisperlist: Wie je moet
benaderen voor je project
 Whisperlist is een
handige site die venture capitalists (VC's)
rangschikt op basis van de sterkte van hun
professionele netwerken, in plaats van puur op
geld of investeringen. Het biedt rankings voor
2025, filters op regio (zoals San Francisco of
New York) en functie (bijv. marketing of
finance), plus inzichten om te zien hoe jouw
connecties scoren vergeleken met peers. Uniek:
het komt van het team achter Draftboard en toont
hoe netwerken écht waarde toevoegen in de
investeringswereld – super voor founders die
intros zoeken.
[Taal: EN]
https://whisperlist.draftboard.com/
|
Terminal Guestbook: boodschappen
afdrukken
 Printer.getpolymorph.org
is een leuke webdienst genaamd Terminal
Guestbook, waarmee je berichten achterlaat in
een retro terminal-stijl en die écht worden
geprint op een fysieke printer – perfect voor
een tastbare knipoog naar de maker. Het richt
zich op techfans en developers die iets unieks
willen delen, met de belofte van vriendelijke
woorden en een simpele, nostalgische interface.
Handig voor interactie zonder spam, maar het
blijft een speels experiment in digitaal-fysieke
mix.
[Taal: EN]
https://printer.getpolymorph.org/
|
Context Link AI: deel content via
een gepersonaliseerde link
 Context Link AI
biedt een slimme tool waarmee je je eigen
documenten (zoals uit Google Docs of Notion) en
websites koppelt aan een persoonlijke link,
zodat AI-chatbots zoals ChatGPT direct relevante
info eruit halen zonder dat je alles hoeft uit
te leggen. Je deelt een link zoals
oli.context-link.ai/q4-campaign-plan, en de tool
zoekt semantisch (op betekenis) en spuugt schone
markdown-snippets uit voor snellere,
nauwkeurigere antwoorden op vragen over
projecten, strategieën of SEO. Het is ideaal
voor professionals en teams die AI willen
inzetten zonder rompslomp, met plannen vanaf
€9/maand (inclusief gratis trial), maar let op:
het leest alleen je tekst en titels, dus
privacy-proof – al vraag ik me af of dat écht
alles dekt.
https://context-link.ai/
|
Snyke AI Vybe Check: controleer
je vibe
 Snyk's AI Vibe Check
is een promo-pagina voor Snyk Studio, een tool
die AI-coding (zoals met ChatGPT of Copilot)
veiliger maakt door real-time beveiligingstips
te geven en kwetsbaarheden in gegenereerde code
te fixen. Het werkt door Snyk's scan-engines te
koppelen aan je AI-workflow: bij het typen van
een prompt krijg je direct advies om onveilige
code te vermijden, of chat je in plain
Nederlands/Engels over fixes voor bestaande bugs
– zonder je flow te onderbreken. Ideaal voor
developers en teams bij grote namen als Google
of Spotify, met een gratis trial (geen
creditcard nodig) en snelle installs voor tools
als Cursor of VS Code; voordelen zijn snellere,
veiligere innovatie, maar let op: bijna de helft
van AI-code is al onveilig door rommelige
trainingsdata, dus dit is geen toverstaf maar
een slimme bodyguard.
[Taal: EN]
https://snyk.io/ai-vibe-check/
|
Payspll: hoeveel bedragen de
lonen wereldwijd?
 Payspill.com is een
gratis platform dat anonieme, data-gedreven
salarisstatistieken biedt op basis van
geverifieerde inzendingen uit meer dan 50
steden, met 24/7 updates en geaggregeerde
inzichten om je marktwaarde te bepalen.
Je kan eenvoudig je salaris registreren per
functietitel, stad en ervaring, en dat meteen
vergelijken met percentielrankings. Je kan ook
gedetailleerde rapporten downloaden over trends
en marktanalyses, en wekelijkse notificaties
ontvangen over veranderingen in je branche.
Het richt zich op professionals die
salarisbenchmarks zoeken, met nadruk op veilige,
anonieme inzendingen waarbij alleen
geaggregeerde data publiek wordt gedeeld, zonder
registratie vereist.
[Taal: EN]
https://payspill.com/
|
IIsee Me: creëer een reeks
gelaatsuitdrukkingen
 Iisee.me is een
eenvoudige webtool waarmee je zelf een
AI-gegenereerde 'expression grid' kunt creëren,
waarschijnlijk een raster of grid vol met
variaties van gezichtsuitdrukkingen of emoties.
Het platform richt zich op het snel en
gratis genereren van deze grids met behulp van
kunstmatige intelligentie, zonder verdere
complexe features of registratie. Ideaal voor
creatievelingen, designers of voor fun om unieke
expressie-patronen te maken. Het leuke is,
wanneer je de website bezoekt, dat al die
verschillende koppen je cursor gaan volgen!
[Taal: EN]
https://www.iisee.me/?ref=producthunt
|
Bezoek
ook de andere projecten van de
Netties-medewerkers:
Wim
W.: http://www.tenbunderen.be/
- http://www.nieuwsbronnen.com/
Sjeef:
http://www.sjeef.eu/Nederlands/projecten.html
Hilde:
http://hoorspel.wordpress.com
| |
Bij de collega's
|
 ALGEMEEN DAGBLAD
https://www.ad.nl/tech
Hoe objectief is Musks
Wikipedia-concurrent? ‘Het brengt zíjn realiteit’
Wikipedia zou te links zijn, dus lanceerde Elon Musk
zijn eigen, zogenaamd neutrale ‘Grokipedia’. Maar hoe
objectief is Grokipedia werkelijk? De door
politiegeweld omgekomen George Floyd wordt er als
crimineel geïntroduceerd.
https://www.ad.nl/economie/hoe-objectief-is-musks-wikipedia-concurrent-het-brengt-zijn-realiteit~ab0989e7/
 COMPUTERTAAL
http://www.computertaal.info
Pas op voor bedreigingen die
op de loer liggen in PDF-bestanden met boobytraps
DF-bestanden zijn een essentieel onderdeel geworden
van ons dagelijkse digitale leven, zowel op het werk
als thuis. Ze werken naadloos op alle
besturingssystemen en apparaten en zijn supermakkelijk
te maken en te delen. Dagelijks worden er talloze
PDF-bestanden (Portable Document Format) uitgewisseld
via inboxen en berichtenplatforms, en de kans is groot
dat je er vandaag wel eens eentje hebt geopend zonder
erbij na te denken.
https://computertaal.info/2025/11/03/pas-op-voor-bedreigingen-die-op-de-loer-liggen-in-pdf-bestanden-met-boobytraps/
 TWEAKERS NET
http://www.tweakers.net
Belgische betaaldienst
Payconiq gaat in voorjaar 2026 Bancontact Pay heten
De Belgische betaalapp Payconiq gaat in het voorjaar
van 2026 Bancontact Pay heten. Naast de naamswijziging
verandert er voorlopig niets voor consumenten. Op
termijn wordt de dienst vervangen door het Europese
alternatief Wero.
https://tweakers.net/nieuws/241232/belgische-betaaldienst-payconiq-gaat-in-voorjaar-2026-bancontact-pay-heten.html
 DATANEWS
http://www.datanews.be
Een tiende van Meta’s
inkomsten komt uit nepadvertenties
Frauduleuze advertenties brengen Meta veel geld op. Dat
moet blijken uit interne schattingen. De techgigant
‘aarzelde’ daarom om ze te bestrijden.
https://datanews.knack.be/nieuws/platformen-social/social-media/een-tiende-van-metas-inkomsten-komt-uit-nepadvertenties/
 |
De zaak Tee en Tee
Tips en trucs voor de
PC/Internaut
|
Zo
kan je je YouTube feed opschonen
 Je
YouTube-feed raakt overwoekerd door jarenlange
kijkgeschiedenis, zoekopdrachten, likes,
dislikes en abonnementen die het algoritme in de
war brengen. Gelukkig kun je met een paar
gerichte acties je feed weer schoon en relevant
maken – zonder alles te verliezen. Hieronder de
complete opruimgids van de auteur:
- -Geschiedenis selectief
wissen: ga naar myactivity.google.com
→ YouTube History. Verwijder per video
(swipe of X-knop) of bulk-selecteer
irritante onderwerpen. Vermijd “Alles
wissen” als je goede aanbevelingen wilt
behouden.
- - "Not Interested” &
“Don’t recommend channel”: tik op de drie
puntjes naast een video → “Niet
geïnteresseerd” of “Kanaal niet aanbevelen”.
Dit is de snelste manier om hele kanalen of
onderwerpen te blokkeren.
- - Dislikes strategisch
inzetten: dislike video’s die je echt niet
wil zien. YouTube leert sneller van dislikes
dan van simpelweg wegklikken.
- - Likes en favorieten
opschonen: verwijder oude likes die niet
meer bij je passen
(youtube.com/playlist?list=LL). Bingewatch
daarna je echte favorieten; dat geeft het
algoritme een sterke positieve boost.
- - Abonnementen rigoureus
opruimen: ga naar youtube.com/feed/channels
→ “Alle beheer” → unsub van inactieve of
irrelevante kanalen. Minder dan 50
abonnementen houdt je feed fris.
- -Zoekgeschiedenis
leegmaken: ga naar myactivity.google.com →
Filter op “Search” → verwijder rare of oude
zoektermen die rare video’s triggeren.
- -Extra power met YouTube
Premium: Premium-gebruikers krijgen een
“Reset recommendations”-knop en kunnen
kijkgeschiedenis pauzeren tijdens
privébrowsen.
- -Pro-tip: periodiek
onderhoud: Plan elke 3 maanden 10 minuten in
om bovenstaande stappen te herhalen. Zo
blijft je feed jarenlang relevant.
Veel succes!
https://www.howtogeek.com/your-youtube-feed-is-a-mess-for-a-reason-heres-how-i-fixed-mine/
|
|
|
|
Van alles halen, (bijna)
niets betalen...
|
Dispersed
App: kamperen in de VS
 Met de
Dispersed-app kun je gratis duizenden officiële
kampeerplekken op openbaar land in de VS
ontdekken, zoals bossen en nationale parken, met
slimme filters voor voorzieningen, kosten en
toegankelijkheid. Je deelt ervaringen via
community-foto's en reviews, en plant offline
avonturen met gedownloade kaarten – ideaal voor
kampeerders en roadtrippers. Voor een paar euro
per maand krijg je extra 'verborgen parels' aan
user-submitted spots, maar de basis is altijd
vrij toegankelijk, wat het superpraktisch maakt
zonder gedoe.
[Taal: EN]
https://dispersedapp.com/
|
Notefox: notities
 NoteFox
is een open-source Firefox-extensie waarmee je
direct notities kunt maken op specifieke
webpagina's, hele domeinen of globaal, met rijke
opmaakopties, kleurrijke labels en een handige
zoekfunctie voor betere organisatie.
Het synchroniseert notities veilig tussen
apparaten zonder externe servers, behoudt
volledige privacy en controle over je data, en
ondersteunt importeren, exporteren en
verwijderen van notities.
Ideaal voor wie snel ideeën wil vastleggen
tijdens het browsen, met extra tools zoals
tekstextractie van geselecteerde content.
https://korben.info/notefox-extension-firefox-notes-sites-web.html
https://addons.mozilla.org/fr/firefox/addon/websites-notes/
|
Nieuwe app voor de Apple Watch
 Met de
nieuwe WhatsApp-app voor Apple Watch kun je
notificaties voor gesprekken en oproepen
ontvangen, volledige berichten lezen, reageren
met emoji's of je stem opnemen, en stickers of
foto's bekijken direct vanaf je pols – allemaal
versleuteld zoals altijd. Het werkt alleen met
een Apple Watch Series 4 of nieuwer op watchOS
10, en hangt samen met je iPhone voor de
connectie. Handig voor onderweg, maar verwacht
nog geen standalone video-oproepen; toekomstige
updates beloven meer.
https://blog.whatsapp.com/introducing-whatsapp-for-apple-watch
|
Sora2 voor Android: wat kan die
 Met de
Sora 2-app van OpenAI kun je op je
Android-toestel (zodra beschikbaar) eenvoudige
tekstprompts of geüploade beelden omzetten in
realistische korte video's van tot 60 seconden,
compleet met dialogen, geluidseffecten, soepele
camerabewegingen en natuurlijke interacties
tussen objecten en figuren. Praktisch kun je er
actionrijke filmscènes, grappige parodieën,
muziekvideo's of surreale animaties mee maken,
en met de Cameo-functie echte mensen uit je
eigen opnames invoegen voor personalisatie. De
app is gratis maar vereist een uitnodiging en
een ChatGPT-abonnement; op Android is het nu
alleen als pre-order te reserveren, met
mogelijke limieten door rekenkracht.
https://www.chip.de/downloads/Sora-2-by-OpenAI-Android-App_186339454.html
|
Niagara Launcher: zelf je startscherm bepalen
 Met
Niagara Launcher kun je je Android-homescreen
vervangen door een minimalistisch,
lijstgebaseerd ontwerp dat apps verticaal ordent
voor snelle bediening met één hand en een
opgeschoonde interface zonder visuele rommel.
Je kan apps prioriteit geven op basis van
gebruik, notificaties direct lezen, thema's en
iconen aanpassen, widgets integreren en genieten
van hoge performance en batterijbesparing,
ideaal voor een efficiënte dagelijkse ervaring.
De Pro-versie biedt extra animaties en features
zoals backups voor nog meer personalisatie.
https://www.chip.de/downloads/Niagara-Launcher_148244128.html
https://github.com/NiagaraLauncher/Niagara-Issues/issues
|
(Deze tips voor share- en freeware zijn afkomstig van
verschillende sites, o.a. Freewareweb, Lockergnome,
ZDNet, PCWorld, en andere.
NeTTies e-zine
p/a Hilde Van Gool
Bossestraat 32
2220 Heist op den Berg
Coordinator:
Hilde Van Gool
Tel 0475/53.41.20 -
015/25.28.71
|
- "NeTTies" is
gratis te verkrijgen door te vragen om aan
onze abonneelijst te worden toegevoegd.
Dit kan online op onze site, of per
e-mail.
- Te allen
tijde kunt u het abonnement ook weer
stopzetten, eveneens via de site of per
e-mail.
- Uw adres
wordt niet aan derden doorgegeven en wordt
niet gebruikt voor commerciële doeleinden.
- "NeTTies" is
onafhankelijk en wordt geheel op
vrijwillige basis gemaakt.
- "NeTTies is
niet verantwoordelijk voor eventuele
schade veroorzaakt door het gebruik van
software waarover wij publiceren.
- Teksten mogen
worden overgenomen, maar uitsluitend met
bronvermelding.
- "NeTTies" mag
wel in z'n geheel worden doorgestuurd naar
derden ter kennismaking.
- "NeTTIes"
moedigt lezers aan een link te zetten op
hun webpagina. De aanwezigheid van een
verwijzing naar ons e-zine betekent echter
niet dat wij het eens zijn met de
redactionele inhoud op die site.
- De
advertenties die op "NeTTies" geplaatst
worden door derden vallen buiten de
verantwoordelijkheid van de redactie en
geven geenszins de mening van de redactie
weer. Bij deze teksten wordt
duidelijk aangegeven dat het om een
advertentie gaat.
Voor alle
duidelijkheid even op rij onze regels
voor de bescherming van uw privacy:
- Uw adres
wordt nooit aan derden doorgegeven.
- Uw adres
wordt ook niet voor marketingdoeleinden
gebruikt.
- NeTTies zal
u nooit reclameboodschappen van derden
doorsturen in een aparte mail.
- In onze
nieuwsbrief zal wel van tijd tot tijd
een advertentie opgenomen worden, in het
kader van sponsoring.
Deze tekst
werd voor het laatst aangepast op 14
januari 2004
Wij danken de vele
mensen die nu of in het verleden hebben
meegewerkt aan dit e-zine:
Miranda
Swier, Benny Raemaekers, Geert Demuynck,
Kurt Fierens, Peter Stuart, Gerard
Schaefers (Sjeef), Boeloeboeloe (LVO),
Manu Drieghe, Marijke Pante, Marianne
Steijlen, Reinhilde Remaut, Ludo
Cattoor, Evert Poppen, Philip Lafeber,
Julien Van den Borre, Johan Junior, Kurt
op de Beeck, Koen van Poucke, Rogier P.
Bakx, Jurgen Veys, Nick Toretto,
Krekkie, Dave Lahousse, Filip Overmeire
(Filover), Jeffrey Drooghenbroodt,
Human0id, Danny Zeegers, Wim Wilyn, Dave
Lahousse, Ben Depré, Eddy Horemans, Henk
Langerak, Arnold Top, Jan Van Reeth,
Fruggo, Paul Liekens.
In het bijzonder danken wij Gerard
Schaefer voor zijn tips en de spreuk van
de week.
Webhosting,
cms, verzending: Webdynamics
Eindredactie:
Hilde Van Gool, en vanuit de eeuwigheid:
Niek Harmans
Logistiek: Paul
Liekens
Secretaresse: Carol Fenijn
"NeTTies" is
een oorspronkelijk concept van Jean-Luc
Bostyn
De eindredactie
van NeTTies ligt in handen van Hilde
Van Gool,
freelance
publiciste.
U
ontvangt deze mail omdat u zich
in het verleden aangemeld hebt
als abonnee op deze nieuwsbrief.
Wenst u uw
abonnement te wijzigen of te
annuleren? Daarvoor kan u
terecht op onze website: https://www.netties.be/index.php?actie=abo
|
|
AFSLUITER
VAN DE WEEK
Er zijn maar twee manieren om
de volledige waarheid te vertellen - anoniem
en posthuum.
-Thomas Sowell-
|
