Hilde

Indien u een bepaalde editie niet ontvangen hebt, ga naar onze website: 
http://www.netties.be en klik op archief.
Daar vindt u een link naar deel 1 en 2 van de laatste editie. Vorige nummers zijn er ook integraal te downloaden, tot en met nummer 1 - nostalgie troef!
 

Kanaal 17 Een nieuwsrubriek samengesteld uit berichten die  ons bereiken via de reguliere en de gespecialiseerde pers,  Internet, eigen correspondenten en de lezers van dit e-zine.

NU OOK OPROEPEN OM INSTAGRAM TE VERLATEN, MAAR COMMUNITY NOTES BLIJKEN VEEL BETER UITGEKIEND DAN GEDACHT
Zoals je weet heeft Mark Zuckerberg twee weken geleden aangekondigd dat Meta zou stoppen met factchecking. En dat het een gelijkaardig systeem zou uitrollen om onwaarheden aan het licht te brengen, als bij X: community notes. Dat zijn commentaren die door vrijwilligers toegevoegd worden aan postings op X, om een bewering in context te plaatsen. Waarbij niet expliciet gezegd wordt dat die bewerking niet juist of ongenuanceerd is - neen, het is vooral de bedoeling de gebruiker zijn eigen conclusies te laten trekken.

Dat systeem zit eigenlijk heel ingenieus in elkaar, en gaat uit van een "bridging-based" algoritme.  De bedoeling daarvan is om een meer evenwichtig en minder gepolariseerd systeem voor feitencontrole en contextverlening te creëren. In plaats van te vertrouwen op een meerderheidsstem of een enkele groep mensen, probeert dit algoritme consensus te vinden tussen verschillende groepen gebruikers die mogelijk verschillende perspectieven vertegenwoordigen. Wanneer een gebruiker een notitie schrijft bij een tweet, wordt die nog niet meteen getoond, maar eerst beoordeeld door andere gebruikers, waarbij het algoritme kijkt naar diversiteit. Enkel wanneer een notitie goedgekeurd wordt door een uiteenlopende groep gebruikers, afkomstig uit verschillende politieke, geografische of demografische groepen, die meestal niet overeenkomen, wordt de notitie ook daadwerkelijk gepubliceerd. Een heel interessant gesprek met de bedenkers van het systeem bij AsteriskMag (1).

Dat Meta nu ook zijn regels voor moderatie versoepelt, en overschakelt naar community notes, zou dus eigenlijk geen probleem mogen zijn - tenminste als je weet wat die community notes voorstellen, en wat de werking erachter is. Maar voor sommige mensen was de aankondiging van Zuckerberg het sein om op te roepen om ook dat netwerk (Facebook, Instagram...) te verlaten. Het zou onveilig geworden zijn voor mensen van de LGBTS+ community. (2)

Nu lijkt het ons dat niet zozeer het afstappen van factchecks kan leiden tot een vijandige omgeving. Haatspraak, dat is een andere zaak. Maar wat Zuckerberg aankondigde was vooral dat moderatie over politieke items versoepeld zou worden, andere regels over haatspraak en trolling zouden wel degelijk in stand gehouden worden. Maar wanneer je tot een kwetsbare groep behoort, en tot nu toe Instagram als een veilige omgeving beschouwde, dan zou de aankondiging van Zuckerberg wellicht tot enige paniek kunnen leiden...
https://asteriskmag.com/issues/08/the-making-of-community-notes?__readwiseLocation=
https://mashable.com/article/quitting-instagram-meta-you-should-too

Eerder verschenen artikels:
- Mark Zuckerberg kondigt drastische wijziging aan: factchecking wordt vervangen door community notes
- Sociale media: Threads start ook met community notes en mastodon wordt nog meer non profit

META EXPERIMENTEERT MET ADS, MAAR TIKTOK HAD EEN BETERE COMBINATIE
We komen even terug op het verbod op TikTok in de VS. Een beslissing die sindsdien halvelings teruggedraaid werd door de nieuwe Amerikaanse president, Donald Trump. De toekomst van TikTok is nog altijd niet zeker, want Trump gaf enkel een tijdelijke opschorting van het verbod.

Maar de vraag rijst: waarom is TikTok eigenlijk zo belangrijk? De cijfers spreken voor zich. Einde 2024 had TikTok ongeveer voor 8 miljard aan adverteerinkomsten vergaard in de VS. Wereldwijd zijn er 1,9 miljard maandelijks actieve gebruikers, waarvan 145 miljoen in de VS. Voor inkomsten via video's bracht TikTok 63,3 miljard dollar op wereldwijd - wat bijna het dubbele is van wat YouTube wereldwijd aan advertenties opbrengt: 33,3 miljard. Meer cijfers bij Variety.com

Wat is het geheim van TikTok? Wel, enerzijds het originele idee van TikTok, waarover je leest op X. Wanneer je namelijk op Instagram goede content hebt, dan kan die alleen door veel mensen gezien worden, als je veel volgers hebt. Bij TikTok echter gingen ze uit van het principe: elke posting die geplaatst wordt in het systeem, wordt aan minstens één andere gebruiker getoond, ongeacht het aantal volgers dat de poster heeft. Als die andere persoon die content blijft bekijken, zal die aan nog een andere gebruiker getoond worden, nog een derde, nog een vierde. Met andere woorden: het concept is dat je content getoond wordt, en als mensen die goed vinden, aan steeds meer mensen. (2)

Ondertussen heeft Meta wel aangekondigd dat het een test gaat uitvoeren met advertenties in Threads voor de VS en Japan, waarbij het samenwerkt met bepaalde merken. Die advertenties zouden verschijnen als afbeeldingen, met daaronder een "sponsored" label. Tijdens het experiment zal de feedback van gebruikers opgevolgd worden - niemand vindt immers advertenties leuk, en de advertenties zouden zo relevant mogelijk moeten zijn als organische postings. (3)

Interessant is in dit verband een artikel van RestOfWorld. Dat stelde vast dat de sociale netwerken in China werken met een andere mix van postings en e-commerce (bijvoorbeeld via ads). In China is er sprake van social commerce, waarbij e-commerce gemengd wordt met entertainment. Iets wat je shoppertainment zou kunnen noemen of social commerce. En waarin China een koploper is, en de rest van de wereld achterop hinkt... (4)
https://variety.com/2025/tv/global/tiktok-netflix-youtube-latin-america-omdia-research-1236280259/
https://x.com/theallinpod/status/1883543767673602090
https://techcrunch.com/2025/01/24/threads-is-testing-ads-in-the-u-s-and-japan/
https://restofworld.org/2025/tiktok-algorithm-shopping-china/

Eerder verschenen artikels:
- Meta AI: niet iedereen is er gelukkig mee 

MICROSOFT KONDIGT PRIJSSTIJGING AAN VOOR MICROSOFT 365, MET COPILOT ALS EXCUUS
Sinds Microsoft zijn eigen AI heeft, Copilot, wil het die in alle mogelijke tools integreren. Je hebt hem al zitten in je Bing browser, in een zijbalk. En in verschillende andere tools, zoals Word en Excel, zit ook die AI. De toevoeging van AI aan de office tools van Microsoft heeft het bedrijf nu aangegrepen om een prijsverhoging door te voeren voor zijn 365 kantoorsuite.

Nu is het wel zo dat de prijs voor Microsoft 365 (voorheen Office 365) al meer dan 12 jaar onveranderd bleef. Maar toch wordt de prijsverhoging maar met liefst 30% door verschillende waarnemers onverstandig geacht. De voornaamste reden: niemand wil betalen voor AI. Toch niet voor wat je momenteel in de Office 365 producten hebt - zoals in Word vragen om een tekst voor jou te schrijven. Er zijn voldoende gratis online AI-tools die dat ook kunnen doen - en wellicht beter.

Op de aankondiging kwamen veel reacties. Om te beginnen omdat sommige gebruikers de melding kregen dat hun abonnement verhoogd werd van 10 euro per maand naar... 13 euro per maand. Wat uiteraard wel even slikken was, en op een vergissing berustte.

Maar er waren ook heel veel gebruikers die verontwaardigd waren dat Microsoft zomaar de Copilot app op hun toestellen geïnstalleerd had - wat eigenlijk niet gebeurd was, want Microsoft had gewoon de app een nieuwe naam gegeven. Sommigen wilden gewoon niet weten van Copilot, maar die is standaard geactiveerd, via een optie die automatisch aangevinkt was de volgende keer zij Word bijvoorbeeld opstartten. Microsoft heeft nu beloofd dat je "binnenkort" de optie ook zal kunnen uitzetten.

Op Slashdot een hele discussie over de prijsverhoging.
https://slashdot.org/story/25/01/25/1735212/copilot-price-hike-for-microsoft-365-called-total-disaster-with-overwhelmingly-negative-response?utm_source=rss1.0mainlinkanon&utm_medium=feed
https://www.zdnet.com/home-and-office/work-life/the-microsoft-365-copilot-launch-was-a-total-disaster/

Eerder verschenen artikels:
- Microsoft Copilot kan voortaan je scherm lezen, diep nadenken, en tegen je spreken
- Meer nieuws over Microsoft Office apps op Windows 10, Bing en Copilot

DEEPSEEK LANCEERT NU OOK JANUS-PRO 7B - EN NVIDIA-KOERS STUIKT INEEN
Verleden week hadden wij het kort over DeepSeek, een Chinese concurrent voor OpenAI. Wij vermeldden toen dat DeepSeek volgens de benchmarks minstens even goed zou presteren als het o1 SR model van OpenAI (simulated reasoning). Maar dat het naar eigen zeggen veel goedkoper tot stand gekomen zou zijn, zonder geavanceerde chips zoals die van Nvidia. Bovendien werden de verschillende modellen van OpenSeek als open source gratis ter download aangeboden.

Het nieuws over DeepSeek sloeg in als een bom. Plots nam China een voortrekkersrol in de ontwikkeling van AI, liet het de VS achter zich. Maar het had ook gevolgen voor de aandelenkoers van Nvidia: vermits DeepSeek nu het voortouw genomen zou hebben in de AI-race, en het dat kon bereiken met minder geavanceerde en goedkopere chips, maakte de koers van Nvidia een scherpe daling. Door de grote belangstelling voor AI was de vraag naar Nvidia-chips de laatste tijd enorm gestegen - en dus ook de koers. (1)

DeepSeek bleek ook bij de gewone gebruikers aan te slaan: het werd plots de meest gedownloade app in de App store.

En het blijft daar niet bij: DeepSeek kondigde maandag nog een nieuw model aan: Janus-Pro-7B. Dat is een multimodaal model (dat dus ook afbeeldingen kan aanmaken) en beter zou zijn dan DALL-E3 van Open AI en dan Stable Diffusion, volgens verschillende benchmarks. (2)
https://slashdot.org/story/25/01/27/142255/deepseek-rattles-wall-street-with-claims-of-cheaper-ai-breakthroughs?utm_source=rss1.0mainlinkanon&utm_medium=feed
https://www.theverge.com/2025/1/27/24352801/deepseek-ai-chatbot-chatgpt-ios-app-store
https://huggingface.co/deepseek-ai/Janus-Pro-7B

Eerder verschenen artikels:
- Chinese DeepSeek zou beter kunnen redeneren en enorm veel mogelijkheden bieden 

MOET JE VRAGEN STELLEN BIJ HET SUCCES VAN DEEPSEEK?
De steile opgang van DeepSeek, en de triomferende berichten over wat het allemaal kan doen, moeten toch wel genuanceerd worden. Om te beginnen is DeepSeek gebaseerd op modellen - die toch wel beperkt zijn. China hanteert nu eenmaal een strenge censuur, waarbij sommige woorden geweerd worden.

Maar op X kan je verschillende commentatoren horen die toch vragen stellen bij het feit dat DeepSeek beweert dat de AI hetzelfde resultaat bereiken kon met goedkope chips. Elon Musk reageerde daarop met de bewering dat DeepSeek uiteraard gewerkt heeft met een 50.000 Nvidia H100 chips, maar dat het daarover niet kan praten, omdat die het land binnengesmokkeld zijn, wegens de exportcontrole van de VS. (2)

Maar ook DeepSeek zelf tempert het enthousiasme. De AI-tool zou al niet meer zo goed werken, wat volgens DeepSeek te wijten is aan kwaadwillige aanvallen - ongetwijfeld worden daarmee aanvallen vanuit de VS bedoeld. Hierover bij Slashdot een hele discussie (3).

De Amerikaanse bedrijven die ook AI aanbieden weren zich ondertussen ook. Meta heeft vier heuse "war rooms" in het leven geroepen, die de technologie van DeepSeek moeten analyseren. Met name de lagere kosten voor het trainen van de High-Flyer moeten onderzocht worden, en op welke data High-Flyer gebaseerd is. (4)

Hoe het ook zij: deze plots opkomende rivaal zal de concurrentie tussen de VS en China alleen maar aanwakkeren. Wat positief is. Maar de vraag stelt zich: waar blijft Europa?
https://x.com/KobeissiLetter/status/1883865910286618919
https://x.com/SeppTyvaert/status/1883875435945341048  (Geen antwoord over Tienanmen)
https://it.slashdot.org/story/25/01/27/1615256/deepseek-says-service-degraded-due-to-large-scale-malicious-attack?utm_source=rss1.0mainlinkanon&utm_medium=feed
https://tech.slashdot.org/story/25/01/27/1648226/meta-sets-up-war-rooms-to-analyze-deepseeks-tech?utm_source=rss1.0mainlinkanon&utm_medium=feed



META KAN VOORTAAN JOUW PERSOONLIJKE DATA VAN FACEBOOK EN INSTAGRAM GEBRUIKEN
Oei, is dat opnieuw een massale inbreuk op jouw privacy? Zo lijkt het erop - alhoewel het eigenlijk alleen maar bedoeld is om Meta AI, de chatbot van Meta, betere antwoorden te laten geven, die afgestemd zijn op jouw persoonlijke informatie.

Waarover gaat het? Tijdens de gesprekken die je met de Meta AI voert op Facebook, Messenger en WhatsApp (althans: in de VS en Canada, op je mobiele toestel) kan je voortaan aangeven aan Meta AI dat die bepaalde dingen over jou mag onthouden, zoals dat je van reizen houdt, en dat je graag nieuwe talen leert. Dat "onthouden" is iets wat ook ChatGPT van OpenAI en Gemini van Google doen. Daardoor kan de Meta AI dan gemakkelijker reageren op bepaalde context.

Als voorbeeld geeft Meta dat een gebruiker, die in een vorige chat aangegeven heeft dat hij vegan is, en nu aan Meta AI vraagt voor ideetjes voor een ontbijt, van de chatbot antwoord krijgt dat er ook rekening mee houdt dat hij vegan is. Wat eigenlijk wel best handig is, en eigenlijk aanvaardbaar voor de meeste mensen.

Waarover wel de wenkbrauwen gefronst worden is een upgrade van Meta AI, waarbij de chatbot info zal gebruiken van jouw account via de verschillende Meta apps. Inbegrepen waar je woont, info die dus op je Facebook staat, of welke video's je recent gezien hebt. Nu is het dus afwachten of hier massaal protest tegen komt....
https://techcrunch.com/2025/01/27/meta-ai-can-now-use-your-facebook-and-instagram-data-to-personalize-its-responses/

Eerder verschenen artikels:
- Meta AI: niet iedereen is er gelukkig mee

DEEPSEEK: WEEGT DIE CENSUUR VAN CHINA ECHT ZO ZWAAR DOOR?
Wel, blijkbaar is daar toch een probleem. Wij vonden op X enkele voorbeelden:

- een vraag stellen aan DeepSeek over het vaakst gehoorde kritiek op de VS (1) roept een resem problemen op, waaronder raciale ongelijkheid, wapengeweld. Eenzelfde vraag over kritiek op China, geeft een heel andere antwoord. (1)

- een vraag "Hoeveel mensen zijn er gestorven bij het Tiananmen square treffen, geeft een antwoord "dit ligt buiten mijn huidig bereik. Laat ons over iets anders praten". (2)

En zonder in complottheorieën te vervallen: het komt China natuurlijk goed uit om zich nu plots te profileren als koploper, slimmer en beter, en goedkoper. En zo de Amerikaanse AI-bedrijven onderuit te halen.

En dan is er nog het probleem van de privacy. Daarin verdiepte Wired zich (3), en de resultaten zijn niet geruststellend. In het privacybeleid staat namelijk vermeld dat het allerlei data niet alleen verzamelt maar ook naar servers zendt die in China staan. Ook alle content die je aan de modellen voedt - tekst, audio, bestanden- wordt op servers in China bewaard. En dus heeft de Chinese overheid daar toegang toe, zo gaat dat nu eenmaal in China.

Maar dat kan je dus wel vermijden, als je de AI-modellen plaatselijk draait op je computer. En dat is mogelijk, want DeepSeek heeft die als open source beschikbaar gemaakt.
https://x.com/SeppTyvaert/status/1883901566383775818
https://x.com/SeppTyvaert/status/1883875435945341048
https://bgr.com/tech/deepseek-ai-collects-tons-of-data-about-you-and-sends-it-all-to-china/

Eerder verschenen artikels:
- DeepSeek lanceert nu ook Janus-Pro 7B - en Nvidia-koers stuikt ineen
- Moet je vragen stellen bij het succes van DeepSeek?

HOE KAN HET DAT DEEPSEEK ZO VEEL EFFICIËNTER WERKT, VOOR EEN LAGERE PRIJS?
Voor wie echt wil weten hoe DeepSeek werkt, en waarom het zo revolutionair is, raden wij de podcast DTNS aan. Daar kregen wij deze uitleg over de revolutionaire werking van DeepSeek, die wij hier in vertaling weergeven.

De DeepSeek-modellen gebruiken wat men "Chain-of-Thought" (CoT) noemt, vergelijkbaar met het o1-model van OpenAI. Dit helpt om onnauwkeurigheden en hallucinaties te verminderen. Grote Taalmodellen proberen eigenlijk een zeer goede gok te maken over wat het volgende stukje data zou moeten zijn. Chain-of-Thought laat het model teruggaan en opnieuw proberen. Om het te vereenvoudigen, controleert het zijn werk en gebruikt het resultaat dat het vaakst voorkomt en goed bij de feiten past. Het is een beetje "versterkt leren" dat dan in Grote Taalmodellen geïntegreerd werd. Dat zorgt er wel voor dat het langer duurt om een antwoord te geven, maar dat het antwoord wel nauwkeuriger zal zijn. Het maakt het geven van een antwoord ook duurder. Hoe meer "pogingen" je een CoT-model geeft, hoe beter het resultaat. Maar ook, hoe duurder dat antwoord wordt. Men zegt dat in sommige gevallen een antwoord van o1 $3.000 aan rekenkracht kostte. Dat is natuurlijk een uitzondering, maar het toont aan waar we mee te maken hebben.

Doordat er geen geavanceerde chips geleverd mochten worden aan China, was DeepSeek wel gedwongen om te werken met minder en goedkopere hardware bij het optimaliseren van de antwoorden. Daarover een goede uitleg bij Jeffrey Emmanuel (2), maar in het kort komt het erop neer dat DeepSeek 8-bit drijvende-komma-getallen gebruikt in plaats van 32-bit om geheugen te besparen in ruil voor precisie. Het CoT-model houdt het nauwkeurig. Dit betekent dat het veel minder GPU's nodig heeft voor training.

Er zijn verschillende andere indrukwekkende trucs, maar een van de meest opvallende is Multi-head Latent Attention. Het MLA-systeem van DeepSeek comprimeert hoe individuele tokens van informatie worden weergegeven zodat alleen de meest belangrijke worden vastgelegd, opnieuw met minder geheugengebruik. Het is verspillend om volledige indices op te slaan, dus dat doet DeepSeek niet. Ze slagen erin om een goede load balancing toe te passen in hoe de GPU communiceert en balanceren ook de transformers die de antwoorden op vragen creëren. Om het te vereenvoudigen, maken ze meerdere kleinere modellen die goed zijn in specifieke soorten vragen en routeren de vragen naar die modellen indien nodig. Die modellen kunnen kleiner en efficiënter zijn om te draaien. Hoewel het totale aantal parameters over alle modellen hoog is, hoef je niet alle modellen tegelijk te draaien. Dit betekent dat het kan draaien op twee Nvidia 4090 GPU's in plaats van een reeks dure H100 GPU's: $2.000 vs. $40.000.

Er is veel meer, maar het resultaat is dat DeepSeek 95% minder geld kan vragen voor inferentieverzoeken op zijn API dan OpenAI en Anthropic. Dit is indrukwekkend, tenzij uiteraard... DeepSeek liegt en een groot aantal H100's gebruikt, maar dat natuurlijk niet aan de grote klok gaat hangen, want de export van die H100's naar China was verboden...
https://dailytechnewsshow.com/2025/01/27/deepseek-makes-deep-impression-dtns-live-4943/
https://youtubetranscriptoptimizer.com/blog/05_the_short_case_for_nvda



EU VOERT STRESSTEST UIT VOOR NATIONALE VERKIEZINGEN
Worden nationale verkiezingen echt bedreigd door fake news en desinformatie? De beslissing om in Roemenië de verkiezing ongeldig te verklaren van een kandidaat van extreem-rechts, omwille van desinformatie via de sociale media heeft dit onderwerp echt belangrijk gemaakt.

Daarom voert de EU nu een eerste stresstest uit bij de Duitse verkiezingen, waarbij het de strategie zal bekijken van de sociale media om desinformatie tie bestrijden. Wat concreet betekent dat afgevaardigden van techbedrijven zoals X, Meta, Snap, Google, TikTok, Microsoft, LinkedIn, samen zullen zitten met Duitse regulatoren en vertegenwoordigers van de Europese Commissie. Bij de ontmoeting in Bonn op 31 januari zullen scenario's gesimuleerd worde zoals door AI aangemaakte fakes, cyberaanvallen en desinformatiecampagnes. De bedoeling: zien hoe de verschillende bedrijven zich voegen naar de Digital Services Act van de EU. Die vereist immers dat grote platformen "schadelijke" en illegale content bestrijden.

Een evolutie die toch wel met argusogen bekeken wordt...
https://www.bloomberg.com/news/articles/2025-01-24/meta-tiktok-set-for-eu-stress-test-ahead-of-german-elections?embedded-checkout=true

Eerder verschenen artikels:
- AI zou maar een bescheiden rol gespeeld hebben bij de verkiezingen in 2024
- Roemenië verklaart verkiezingsuitslag ongeldig na vermeende inmenging van TikTok

DEEPSEEK: NA DE LOFZANG NU HET MIDDELPUNT VAN KLACHTEN
Het lijkt erop dat de lofzang die op DeepSeek afgestoken werd, toch met een wrange noot eindigt. Want er worden steeds meer vragen gesteld bij de totstandkoming van deze AI. Zo beweert OpenAI dat het bewijzen heeft, die erop wijzen dat DeepSeek de fabriekseigen modellen van OpenAI gebruikt heeft om zijn open-source systeem te trainen. En dat via "distillering", een techniek waar kleinere modellen leren van de output van grotere modellen.

OpenAI zou samen met partner Microsoft al verleden jaar verdachte DeepSeek accounts de toegang ontzegd hebben tot zijn API, nadat het mogelijke inbreuken opmerkte op zijn gebruiksvoorwaarden. Ter herinnering: het R1 chain of thought model van DeepSeek beweert gelijkaardige of zelfs betere resultaten behaald te hebben als de belangrijkste Amerikaanse modellen, alhoewel ze naar eigen zeggen veel minder computerkracht daarvoor nodig zouden hebben (1)(2)

Ook Italië blijkt een eitje te pellen te hebben met DeepSeek. Maar dan om een andere reden: databescherming. Garante, de Italiaanse databeschermingsautoriteit, heeft DeepSeek een officieel verzoek gestuurd om meer informatie te verschaffen over de AI-chatbot, omwille van het "mogelijk gevaar voor de data van miljoenen mensen in Italië. Met name wil Garante weten wat voor soort data verzameld wordt door de AI-chatbot, voor welk doel, en of die informatie bewaard wordt op servers die in China staan. (3)

Een maatregel die er onmiddellijk toe geleid heeft dat de app in Italië niet meer te zien is in de App Store van Apple en de Play Store van Google (4)
https://www.theverge.com/news/601195/openai-evidence-deepseek-distillation-ai-data
https://slashdot.org/story/25/01/29/1356236/openai-says-it-has-evidence-deepseek-used-its-model-to-train-competitor?
https://www.engadget.com/ai/chinas-deepseek-ai-hit-by-information-request-from-italys-data-protection-watchdog-133025226.html?src=rss
https://www.reuters.com/technology/deepseek-app-unavailable-apple-google-app-stores-italy-2025-01-29/



CONCURRENTIE VOOR DEEPSEEK DUIKT OP IN CHINA, MAAR OOK IN DE VS
Uiteraard was de aankondiging van DeepSeek verleden week een echte eye-opener voor de hele techwereld. Al maanden werden Amerikaanse bedrijven de koplopers genoemd op AI-gebied. China was in geen velden of wegen te bespeuren, zo heette het. En Europa... tja, dat had wel een AI Act, maar echt ver zijn wij Europeanen nog niet gekomen met AI.

En dan was daar ineens China als de grote uitdager. Maar die uitdaging wordt nu meteen aangenomen. De ene na de andere aankondiging wordt gedaan om  DeepSeek te counteren. Om te beginnen vanuit China zelf. Alibaba, de e-commerce gigant, heeft een AI-model uitgebracht dat naar eigen zeggen DeepSeek al voorbij steekt. Het zou gaan om een nieuwe versie van Qwen 2.5, dat beter zou zijn dan DeepSeek-V3. Het feit dat Alibaba deze update uitbrengt op de eerste dag van het Chinese Nieuwjaar, wanneer de meeste mensen thuis zijn samen met hun familie om het nieuwjaar te vieren, bewijst de urgentie die de aankondiging van DeepSeek veroorzaakt heeft. (1)

In een artikel bij Semafor wordt het succes van DeepSeek het "Spoetnikmoment" genoemd voor de AI-industrie. Die nu wakker geschud is. De Amerikaanse overheid zou volgens het artikel ervoor kunnen zorgen dat er ook in de VS echte DeepSeeks gemaakt worden, op voorwaarde dat het geld stopt in de NAIRR, een piloot project dat computerkracht schenkt aan onderzoekers op Amerikaanse universiteiten. (2)

En bij Hugging Face is men meteen al begonnen aan een antwoord: daar wil men het R1 AI-model van DeepSeek recreëren, maar dan in een open-source formaat. Het project heet Open-R1 wil de redenerende vermogens van R1 repliceren maar tegelijk de training data en de code publiek maken. Daarbij zal het zijn research server gebruiken samen met 768 Nvidia H100  GPU's - dezelfde die DeepSeek beweert gebruikt te hebben (3)
https://www.reuters.com/technology/artificial-intelligence/alibaba-releases-ai-model-it-claims-surpasses-deepseek-v3-2025-01-29/
https://www.semafor.com/article/01/28/2025/the-real-deepseek-revelation-the-market-doesnt-understand-ai
https://slashdot.org/story/25/01/28/2132226/hugging-face-researchers-are-trying-to-build-a-more-open-version-of-deepseeks-ai-reasoning-model?utm_source=rss1.0mainlinkanon&utm_medium=feed



HET PLAN VAN X OM EEN "EVERYTHING" APP TE WORDEN KRIJGT CONCRETERE VORM
Elon Musk heeft altijd gezegd dat zijn overname van Twitter kadert in zijn plan om een "everything" app te maken: een app waarmee je alles doet, net als WeChat in China. Niet alleen chatten, maar ook e-commerce en vooral betalingen.

En op dat laatste vlak lijken er concrete stappen gezet te zijn. Het bedrijf heeft namelijk een partnerschap afgesloten met Visa, om later dit jaar een nieuwe digitale portefeuille te lanceren. De gebruiker zal geld kunnen overmaken van zijn gewone bankrekening naar zijn digitale portefeuille of "wallet". En daarmee zal hij dan instant betalingen van persoon tot persoon kunnen maken, net zoals bijvoorbeeld bij Zelle en Venmo in de VS.

Een goed idee? Misschien voor de VS, waar betaaldiensten, als je het ons vraagt, echt achterop lopen. Maar hier in Europa, in eigen land, heeft zo goed als elke bank via zijn app een dienst om geld instant over te maken naar een andere persoon. Handig om bij een etentje met vrienden je eigen bijdrage in "de pot" te betalen. Hier zal die betaalmogelijkheid helaas geen reden zijn om een account aan te maken bij X - of er te blijven...
https://x.com/lindayaX/status/1884254005188034772?
https://www.reuters.com/technology/x-seals-payments-deal-with-visa-push-toward-musks-everything-app-goal-source-2025-01-28/



PHONE LINK VOOR WINDOWS 11 WORDT WAT BETER
Er is een nieuwe versie uit van Phone Link, een tool in Windows 11 waarmee je vanop je computer je smartphone kan bedienen. Heb je je aangemeld voor het Windows Insider programma (Beta en Dev channels) dan kan je je Android of iOS telefoon vanuit het startmenu gewoon verbinden. Je kan dan ook bestanden vanuit die plek verzenden.

In het startmenu verschijnt er nu een Phone Link-paneeltje, waar je een verbinding kan configureren en er staat ook een "Send files" knop om bestanden te zenden. Die Phone Link is eigenlijk heel gemakkelijk, want het is natuurlijk veel simpeler om een tekst te typen op je computerklavier dan op het kleine scherm van je smartphone. Je kan sms-berichten, whatsappjes beheren, en je hebt ook toegang tot de indicator van de batterij en de verbinding. Tot nu waren dit allemaal dingen die bij Androids al mogelijk waren, nu dus ook voor de iPhone.

Je smartphone en je computer moeten wel Bluetooth LE hebben om hiervan gebruik te kunnen maken.
https://www.thurrott.com/windows/316449/microsoft-is-improving-the-phone-link-integration-into-the-windows-11-start-menu



GOOGLE GEEFT GOLF VAN MEXICO ZIJN NIEUWE TRUMP-NAAM
Je hebt wellicht in het nieuws gehoord dat president Trump de Golf van Mexico een nieuwe naam wil geven: Golf van America. Welnu, Google heeft aangekondigd dat het die laatste naam voortaan zal vermelden op Google Maps. En Mount Denali zal terug zijn oudere naam krijgen, Mount McKinley.

Waarom doet Google dat? Wel, omdat de president  via een executive order die naamsverandering bevolen heeft voor alle officiële landkaarten en bij alle federale communicatie.

Google zal echter die nieuwe naam enkel laten zien wanneer een inwoner van de VS die landkaarten bekijkt - de rest van de wereld zal nog altijd de oude naam te zien krijgen.

CNBC schreef in zijn bericht hierover dat Google nu de VS als een "gevoelig land" benoemt in zijn interne systemen, "een benaming die Google zou voorbehouden voor landen waar er strenge overheden zijn en waar er grenzen betwist worden" - een lijst waarop ook China, Rusland, Israël, Saudi-Arabië en Irak staan. (2) Google ontkent echter die betekenis van "sensitive country". (3)
https://techcrunch.com/2025/01/27/google-maps-will-soon-rename-gulf-of-mexico-to-gulf-of-america/
https://www.cnbc.com/2025/01/28/google-reclassifies-us-as-sensitive-country-like-china-russia-.html
https://x.com/newsfromgoogle/status/1884450853136073002

Eerder verschenen artikels:
- Nu ook Waze meldingen op Google Maps
- Google Maps Extended Routes: geavanceerde tools


NIEUWE MOGELIJKHEDEN BIJ BLUESKY EN THREADS
In de nieuwste update van de Bluesky app  zal je in je profiel een aparte tab vinden voor video's. De bedoeling is dat je daar gemakkelijk alle geposte video's kan bekijken, zowel originele als video's die je gedeeld hebt. Deze functie kadert in de koerswijziging naar video die Bluesky aan het doorvoeren is naar meer nadruk voor video's,  net als de recent ingevoerde "Trending Videos", een verticale video feed zoals ook TikTok, YouTube Shorts en Instagram  Reels vindt.

Nog nieuw in de update: de procedure om mensen te blokkeren werd verfijnd en de vertalingen verbeterd. (1)

Instagram van zijn kant kondigde nieuwe functies aan voor Threads, waaronder het inplannen van postings, en betere statistieken bij Insights. Je kan voortaan een posting inplannen via het menu met de drie puntjes en daar Schedule te kiezen. Je kan de datum en tijd bepalen, en dan bevestigen. Een ingeplande posting zal in je Concepten map zitten, waar je die kan bewerken of verwijderen.

Bij het Insights dashboard krijg je voortaan statistieken voor individuele postings, zodat je het aantal views kan bekijken, het aantal volgers, statistieken op geografische basis, interacties, en trends over bepaalde periodes.
https://www.engadget.com/social-media/bluesky-adds-a-video-tab-to-user-profiles-193929994.html?src=rss
https://techcrunch.com/2025/01/23/threads-rolls-out-a-post-scheduler-markup-feature-and-more/

Eerder verschenen artikels:
- Interessante update bij Threads: tijdslot bepalen bij je zoekopdracht
- X en Bluesky mikken op TikTok gebruikers

Hoe bedenken ze het Soft- en hardwarefabrikanten met nieuw en/of beter!

WETENSCHAPPERS WAARSCHUWEN VOOR NIEUWE BEDREIGING ELEKTRICITEITSNET
Het moeten niet altijd kabels zijn die doorgesneden worden door vijandige spelers. Er blijken nog andere gevaren zijn die het Europese elektriciteitsnet dreigen onklaar te maken. Wat is er aan de hand?

Wel, blijkbaar zouden energie-infrastructuren in Centraal-Europa gebruikmaken van niet-versleutelde radiosignalen om bevelen te ontvangen om stroom in of uit het net te leveren - een net dat ongeveer 450 miljoen mensen op het continent bedient.

Een van de onderzoekers kwam op dat idee, toen die bekeek hoe straatlantaarns in heel Berlijn aangezet werden via radiosignalen. De technische uitleg vind je bij Ars Technica(1). De discussie hierover bij Slashdot kan ons niet helemaal geruststellen... (2)
https://arstechnica.com/security/2025/01/could-hackers-use-new-attack-to-take-down-european-power-grid/
https://hardware.slashdot.org/story/25/01/25/0037206/researchers-say-new-attack-could-take-down-the-european-power-grid?utm_source=rss1.0mainlinkanon&utm_medium=feed



KRIJGT DE PEBBLE SMARTWATCH EEN TWEEDE LEVEN DANKZIJ OPEN SOURCE?
Kan je je nog herinneren, de Pebble smartwatch? Dat was een slim uurwerk dat dankzij crowdfunding tot stand kwam in 2013. Het had een e-paper scherm en was compatibel met zowel iOS als Android toestellen om meldingen te tonen: berichten, oproepen, kalenderherinneringen. Het had een lange batterijduur en was duidelijk leesbaar bij daglicht, dit in tegenstelling tot latere smartwatches die wel een kleurenscherm hadden, en ook meer geavanceerde functies boden.

De kickstarter-campagne was toen heel succesvol, en bracht uiteindelijk 10 miljoen dollar op - een record voor die tijd. Vanaf 2013 werden verschillende modellen geproduceerd, telkens met verbeterde functies. Maar de belangstelling voor de Pebble taande, en het intellectuele eigendom werd in 2016 overgenomen door Fitbit.

De oorspronkelijke oprichter van Pebble heeft nu aangekondigd dat hij met een klein team werkt aan een nieuw slim uurwerk, dat op de Pebble lijkt, en op het open source Pebble OS draait. Maar hoe kan dat? Wel, omdat Fitbit, dat de IP gekocht had, tegenwoordig eigendom is van Google. En het is Google dat nu deze software als open source gaat uitbrengen.

Er zouden nieuwe functies aan toegevoegd zijn, maar het uurwerk zou nog altijd beantwoorden aan de oorspronkelijke Pebble visie. En ook dit project wordt als Kickstarter gelanceerd. Als er voldoende mensen intekenen, dan zou het slimme uurwerk daadwerkelijk in productie gezet worden.

Hoe deze nieuwe versie van de Pebble er moet uitzien?
-een always-on e-paper scherm
-met zoals voorheen een extra lange batterijduur
-hardwareknoppen (joepie!)
-een gebruikservaring die de moderne functies bevat van andere slimme uurwerken

Er bestaat trouwens al een app die open source is en compatibel is met de Pebble, Cobble. Die draait nu al op Android en zou binnenkort naar iOS komen. Bestaande Pebble apps en wijzerplaten zouden ook compatibel zijn met het nieuwe aanbod. Maar een exacte lanceringsdatum voor de nieuwe hardware is er nog niet.
Meer achtergrond bij TechCrunch.
https://techcrunch.com/2025/01/27/smartwatch-pioneer-and-kickstarter-darling-pebble-is-returning-in-a-new-form/
https://ericmigi.com/blog/why-were-bringing-pebble-back



MICROPLASTICS: NIEUWE PROEVEN MET MUIZEN NOG ONHEILSPELLENDER
Een bericht dat iets minder met computers te maken heeft, maar toch nog altijd met technologie en kunstvezels gaat over het probleem van microplastics. Die superkleine stukjes plastic zouden namelijk op allerlei mogelijke manieren vrijkomen - denk aan synthetische vezels van kleding, die dan bij het wassen microplastics vrijgeven die in het drinkwater terecht kunnen komen. En wanneer je zou denken: ik kies voor flessenwater - dan krijg je die microplastics juist binnen via de verpakking.

Dat het gevaar van microplastics echt niet onderschat mag worden, bewijst een nieuw onderzoek. Een proef op muizen, waarbij zij water toegediend kregen met daarin fluorescerende plastics  in verschillende grootte, van microplastics tot nanoplastics. Door de fluorescentie kon de voortgang van de plasticdeeltjes gevolgd worden, om te zien waar zij belandden in het lichaam van de muizen.

De wetenschappers stelden vast dat de plastics doorheen het lichaam van de muizen reisden, en na een tijdje het brein bereikten. Maar ook dat in die "reis" er soms files ontstonden. In de hersens werden de plasticdeeltjes soms opgevangen door immuuncellen, wat tot nog meer files leidde.
Een discussie bij Slashdot.
https://science.slashdot.org/story/25/01/29/0115221/microplastics-found-in-the-brains-of-mice-within-hours-of-consumption?utm_source=rss1.0mainlinkanon&utm_medium=feed




NIEUWE WOORDJES LEREN: TEERPUT OF TARPIT
Wanneer je over vers gelegd asfalt zou lopen, waarvan de teer nog warm is, dan zullen je schoenen blijven plakken aan dat teer. Dat principe, van die plakkende teer, heeft een slimmerik nu toegepast in zijn "tarpit"- of teerput-technologie. Die is bedoeld om AI-bedrijven te straffen die content schrapen van websites alhoewel de robots.txt duidelijk zegt dat het niet toegestaan is.

Deze tarpit, Nepenthes genaamd, vertraagt de AI-crawlers door ze in een lus van verschillende links te sturen die zelfs maanden kan duren. Met de bedoeling om tijd en middelen van de AI-bedrijven te verspillen, en data-onzin te geven.

Slim bekeken, maar er zit toch een naar kantje aan de technologie. Nepenthes wordt eigenlijk beschouwd als malware, en kan servers belasten. En het valt nog te betwijfelen of de tool echt wel effectief is, omdat volgens sommigen moderne AI-crawlers dit soort valkuilen gemakkelijk kunnen ontwijken.
https://arstechnica.com/tech-policy/2025/01/ai-haters-build-tarpits-to-trap-and-trick-ai-scrapers-that-ignore-robots-txt/
https://en.wikipedia.org/wiki/Nepenthes#/media/File:Nepenthes_peltata.jpg


   

Het oor wil ook wat! Audio op het Internet

PODCAST: ALL-IN OVER RECENTE EVOLUTIES IN DE VS
Nieuwe uitzending met inside info over Amerikaanse politiek, maar het meest opmerkelijke onderwerp is wel Netflix. Want de opkomst van Netflix lijkt samen te gaan met een stijgend aantal mensen met depressies - Netflix en het "nog een volgende aflevering"-symptoom lijkt dopamine los te maken in mensen, een instant bevrediging, met depressie de dag daarop.

Ook belangrijk: David Sacks, die tot voor kort tot het vaste panel behoorde, en nu door Trump benoemd is tot "Crypto Czar", komt even aansluiten. Het team bespreekt de voordelen van cryptomunten, maar dan vooral de "stablecoins".
https://x.com/theallinpod/status/1882986513509584917?t=3421

De nieuwe oogst

CREATE: MAAK MET AI EEN BANNER Met deze webdienst kan je met behulp van AI een banner aanmaken, die aangepast is aan je verschillende sociale media, van YouTube tot LinkedIn, tot Twitter en allerlei mogelijke afbeeldingen, voor Gameverse, Future of Code, Design Studio en meer. Met het gratis starterspakket kan je 10 banners aanmaken, het creator pak kost je eenmalig 15 dollar. [Taal: EN] https://www.createmybanner.com/

GROCERY LIST: BOODSCHAPPENLIJSTJES Het zal jou ongetwijfeld ook al overkomen zijn: je komt aan de supermarkt aan, je wil een winkelkarretje nemen, en daar ligt een boodschappenlijstje in van de vorige klant. Soms zal dat lijstje je intrigeren. Deze website is een verzameling van lijstjes die mensen gevonden hebben, en naar de site geüpload hebben. Soms heel moeilijk te ontcijferen, dat wel... [Taal: EN] https://grocerylists.org/collection/

OPERATOR VOOR CHATGPT Dit is een "agent" voor wie een ChatGPT Pro account heeft. Deze agent kan in jouw naam dingen opzoeken op het internet; volgens de demo toont hij ook welke stappen hij daarbij neemt. Stel dat je een vraag stelt over een interessant hotel voor dit weekend, in de omgeving van stad X, dan zal hij al die gegevens voor jou invullen op bijvoorbeeld de boekingpagina van het hotel om te zien of er plaats is dat weekend. [Taal: EN] https://operator.chatgpt.com/

SPELL: MAAK 3D WERELDEN Deze webdienst helpt je om 3D werelden te bouwen. Je moet gewoon een 3D afbeelding van een figuurtje uploaden, en de tool zal een render maken vanuit verschillende hoeken, en gecontroleerde camerapaden. De tool kan ook visueel fysieke materiële eigenschappen simuleren, zoals weerspiegeling of de ruwheid van een oppervlak. Je kan het gratis uitproberen. [Taal: EN] https://blog.spline.design/introducing-spell

BLASTBANNERS: DIE VERDOMDE COOKIE BANNERS! Ben je dat ook zo beu: telkens die cookie-banners die je moet wegklikken op een website: of je alle cookies wil aanvaarden, de noodzakelijke cookies alleen of je instellingen aanpassen? Wel, met deze game kan je je woede op die banners bekoelen. Je moet zoveel mogelijk banners afwijzen, wat je een hoge score geeft. [Taal: EN] https://blastbanners.com/

TABBOO: GEWOONTES WIJZIGEN Deze extensie voor de chrome browser laat je toe om je gewoontes om altijd dezelfde websites te bezoeken, af te leren. Je zet die sites die je eigenlijk te veel bezoekt op een lijstje, en ga je er toch naartoe, dan zal je onverwacht de schrik van je leven krijgen. Boe! [Taal: EN] https://tabboo.xyz/

AGORA API: SHOPPING API VOOR ONTWIKKELAARS Een webdienst voor ontwikkelaars: via deze API kunnen zij gebruikers de mogelijkheid bieden om te zoeken naar producten, ze aan te kopen, en hun bestelling op te volgen - en dat voor 10 miljoen producten die verkocht worden op websites die draaien op de Shopify en WooCommerce CMS systemen. https://developer.searchagora.com/?ref=producthunt

PIKA 2.1: JE STOUTSTE VIDEODROMEN WAARMAKEN Deze nieuwe versie van de Pika webdienst laat je toe om nog complexere video's te laten maken door de AI. Zo kan je bijvoorbeeld jezelf projecteren in allerlei achtergronden, zoals een bekende schilderij, de maanlanding, wat je maar wil! [Taal: EN] https://pika.art/login

SECRET PROMPTER: WORDLE VOOR AI-INGENIEURS Dit is een spelletje, gemaakt door Build Club. Je kan via reverse prompt engineering raden wat de prompt was voor het resultaat, en je kan ook zien waar je staat op de ranglijst. De punten worden dagelijks ververst. [Taal: EN] https://games.buildclub.ai/

WEB DESIGN MUSEUM: ZO ZAGEN WEBSITES ER VROEGER UIT Dat het design van websites met de jaren enorm veranderd is, dat moeten wij je niet vertellen. In dit digitale museum kan je de oude vormgeving zien van bekende websites, apps en software. Voor Google kan je zelfs jaar na jaar de evolutie volgen. Er is ook een aparte rubriek met Flash websites! [Taal: EN] https://www.webdesignmuseum.org/

W I K I P E D I A     Een selectie van nieuwe en actuele bijdragen in        de Nederlandstalige versie van Wikpedia

Bij de collega's

ALGEMEEN DAGBLAD
https://www.ad.nl/tech
Phishing-alarm, test nu of jouw gegevens circuleren onder criminelen
De recherche heeft 39 servers van een groep Pakistaanse criminelen platgelegd. Daarbij stuitte de politie ook op zo'n 100.000 wachtwoorden en gebruikersnamen van Nederlanders. Vorig jaar werden ook al zo'n 7,3 miljoen e-mailadressen onderschept bij criminelen, die ze gebruikten om mensen digitaal te beroven. Grote kans dat ook jouw e-mailadres hierbij zit. Zeven tips om phishing te herkennen.
https://www.ad.nl/tech/phishing-alarm-test-nu-of-jouw-gegevens-circuleren-onder-criminelen~af57fab4/

 

COMPUTERTAAL
http://www.computertaal.info

CES 2025: HP onthult AI-gedreven ervaringen om productiviteit te verhogen en de toekomst van werk vorm te geven
HP kondigt nieuwe oplossingen aan voor zakelijke leiders met nieuwe en krachtige AI-pc’s en oplossingen die hen in staat stellen samen te werken en te leiden zoals nooit tevoren.
https://computertaal.info/2025/01/27/ces-2025-hp-onthult-ai-gedreven-ervaringen-om-productiviteit-te-verhogen-en-de-toekomst-van-werk-vorm-te-geven/



 

TWEAKERS NET
http://www.tweakers.net

Aantal DigiD-gebruikers zonder tweetrapsauthenticatie daalde met 75 procent
Het aantal gebruikers van DigiD dat zonder tweetrapsauthenticatie inlogde, daalde vorig jaar met bijna 75 procent. DigiD werd in 2024 550 miljoen keer gebruikt. Dat gebeurt het meest met de DigiD-app of via sms; slechts 90.000 gebruikers gebruiken geen 2fa.
https://tweakers.net/nieuws/231396/aantal-digid-gebruikers-zonder-tweetrapsauthenticatie-daalde-met-75-procent.html

DATANEWS

De zaak Tee en Tee Tips en trucs voor de PC/Internaut

TIP: ZO PAS JE DE AFSPEELSNELHEID VAN YOUTUBE FILMPJES AAN Wanneer je een YouTube filmpje bekijkt, dan wil je soms het filmpje dubbel zo snel afspelen tot je aan het punt komt dat je echt interesseert. Of je kan de afspeelsnelheid juist willen vertragen, om bijvoorbeeld in een tutorial de stap-voor-stap instructies goed te kunnen volgen. Die snelheid aanpassen is heel simpel: via het tandwieltje.

Van alles halen, (bijna) niets betalen...

IP CAMERA: VANOP AFSTAND BEKIJKEN Met deze tool voor Windows kan je je toestel omvormen tot een draadloze IP camera, dankzij de ingebouwde RTSP en HTTP Server. Zo kan je bijvoorbeeld bepaalde ruimtes monitoren, waarbij er bidirectionele ondersteuning is voor audio. Je kan je browser gebruiken om de beelden te bekijken. De tool ondersteunt ook automatische video recording, op basis van motion detection (er wordt beeld opgenomen zodra er een beweging vastgesteld wordt). Maar je kan de beelden ook naar een mediaservers sturen, zoals YouTube, Facebook, enz. https://apps.microsoft.com/detail/9wzdncrdmdrm?hl=en-us&gl=US

VERACRYPT: VERSLEUTELEN Dit is een open source tool om bestanden te versleutelen, maar ook partities en schijven, en versleutelde containers aan te maken. De versleuteling is automatisch, real-time en transparant. [Windows - freeware] https://www.veracrypt.fr/en/Home.html

AURA SCREEN Eye floaters, of in het Nederlands "drijvende vlekken" of "vliegjes", zijn kleine vlekjes, lijntjes of vormen die in je gezichtsveld verschijnen. Ze lijken te zweven in je gezichtsveld, vooral zichtbaar tegen een heldere achtergrond zoals een blauwe lucht of een witte muur. Deze tool helpt om die belasting van je oog te verminderen. https://apps.microsoft.com/detail/9ncv3cwwwggr?hl=en-us&gl=US

MEGA ZOOM: INZOOMEN Deze tool werkt gewoon op jouw computer, er is geen internetverbinding vereist. En voor de tool betaal je gewoon een eenmalige aankoopprijs, er is daarna geen maandelijks abonnement meer nodig. Wat de tool doet? Je kan afbeeldingen vergroten, zonder kwaliteitsverlies. https://apps.microsoft.com/detail/9nsrj87vvgj4?hl=en-US&gl=US

SCRBLE INK: MET DE HAND SCHRIJVEN OP JE WINDOWS TABLET Deze tool is heel handig om gewoon met een pen, je vinger op je Windows tablet te schrijven. Met twee vingers kan je iets vergroten of de selectie verplaatsen. Je kan afbeeldingen of PDF's importeren om er notities bij te maken, je handschrift omzetten naar tekst, enz. De software werkt op alle soorten touchscreens, maar het beste eigenlijk met de Surface Pen van Microsoft. https://www.scrble.com/tutorials/ https://apps.microsoft.com/detail/9n5cf2mn39lv?hl=en-US&gl=US

(Deze tips voor share- en freeware zijn afkomstig van verschillende sites, o.a. Freewareweb, Lockergnome, ZDNet, PCWorld, en andere.